Tuesday, September 25, 2007

သင္တန္းလိုအပ္ခ်က္

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တကၠသိုလ္ပညာေရးအဆင့္အတန္း က်ဆင္းလာရတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြထဲမွာ ဆရာဆရာမ ေတြရဲ႕ သင္ၾကားေရးအတြက္ လိုအပ္လွတဲ့ ထိေရာက္တဲ့ မြမ္းမံ သင္တန္းေတြ Workshop ပံုစံ ၫွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြ လုပ္မေပးတာကလည္း ျပႆနာ တစ္ခုပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။

ဘာသာစကားသင္ၾကားနည္းပညာရွင္ Donald Freeman က ဘာသာစာေပ သင္ၾကား ေရး နယ္ပယ္ထဲက ဆရာဆရာမေတြ အေနနဲ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ေတြ႔ဆံု ၫွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြး အေျဖရွာတဲ့ Workshop အစီအစဥ္မ်ိဳးေတြ လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္၊ ဒါမွ သူတို႔ရဲအရည္အေသြးနဲ႔ အသိပညာေတြကို အခ်င္းခ်င္း အကဲခတ္ ျပီး ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ႏိုင္မယ္၊ အၾကံေပးႏိုင္ၾကမယ္၊ ဒါဟာ သင္ၾကားေရးအတြက္ တကယ္ လိုအပ္တဲ့ အေရးပါတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

Barcelona က ဆရာျဖစ္သင္တန္းေက်ာင္းအုပ္ဆရာမ Jenny Jason ကလည္း သင္ၾကားေရး စနစ္ ဖြ႔ံျဖိဳးမႈ အေထာက္အကူျပဳ မြမ္းမံသင္တန္းေတြက ဆရာဆရာမေတြကို သူတို႔ အလုပ္အေပၚ ပိုျပီး စိတ္၀င္စားလာ ေစႏိုင္တယ္၊ ပိုျပီး ကၽြမ္းက်င္ ပိုင္ႏိုင္ လာေစတယ္။ ႏွလံုးရည္ တိုးတက္လာေစတယ္၊ အခ်င္းခ်င္းကိုလည္း ပိုျပီး အသိအမွတ္ျပဳလာ၊ ပူးေပါင္း ကၽြမ္း၀င္ လာေစတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံေတြမွာ တကၠသိုလ္က ဆရာဆရာမ ေတြအတြက္ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး စုေပါင္းအေျဖရွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ မြမ္းမံသင္တန္းေတြကို အစိုးရ အေနနဲ႔ေရာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ပညာေရး ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္း(NGO)ေတြကပါ မၾကာခဏ လုပ္ေပး ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာသာရပ္ ဆိုင္ရာ အလိုက္ ဌာနခ်င္းအေနနဲ႔ေရာ ျပည္ပ ပညာရွင္ေတြ ဖိတ္ေခၚျပီးေတာ့ေရာ သင္တန္းေပး ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ဒါဟာ ပညာဗဟုသုတခ်င္း ဖလွယ္ရာလည္း ေရာက္တာမို႔လို႔ အင္မတန္ အသိပညာ တိုးေစတဲ့ အျမင္က်ယ္ေစတဲ့ အစီအစဥ္ေတြပါပဲ။

အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုရင္ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ထိမွာ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ေပါင္း ၁၆၈၈၅ ေက်ာင္း ရိွျပီး ဆရာဆရာမက ၄သိန္းခြဲေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားက ၉၉သိန္းခြဲ ရွိျပီး တရား၀င္ ရံုးသံုး ဘာသာစကား အမ်ိဳးေပါင္း ၂၃မ်ိဳး ရွိတာမို႔ သင္ၾကားေရး အတြက္ အင္မတန္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစတာပါ။ ဒီၾကားထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထား၀ယ္တို႔ ျမိတ္တု႔ိ ရခိုင္တို႔လို ေဒသိယစကားေတြကလည္း အမ်ိဳး ၂၀၀၀ေက်ာ္ ရွိေသးတာပါ။ အဲဒီ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ အိႏၵိယအစိုးရက ဆရာဆရာမ ေတြ ကို ဆရာျဖစ္သင္တန္း ေပးျပီးေတာ့ ေအာင္လက္မွတ္ရမွ ဆရာအလုပ္ ခန္႔ပါတယ္၊ အလုပ္ခြင္ထဲ ေရာက္သြားျပီးေတာ့ည္း On the job training လို႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ မြမ္းမံသင္တန္းေတြ အဆက္မျပတ္ ေပးေနေသးတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ပညာေရး ေကာင္းေကာင္း ရေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ၁၉၈၈ကေန ၁၉၉၀-၉၁အထိ တစ္ၾကိမ္၊ ၁၉၉၆ကေန ၁၉၉၈-၉၉အထိ တစ္ၾကိမ္၊ ေက်ာင္းရက္ရွည္ပိတ္ခဲ့သမ်ကို ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ပညာသင္ႏွစ္ကစျပီး ျပကၡဒိန္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ကို ပညာသင္ႏွစ္ သံုးႏွစ္အျပိဳင္ ဖြင့္တာမို႔လို႔ ဆရာဆရာမေတြဟာ ေက်ာင္းမွာ တာ၀န္ေတြကို မတန္တဆ ယူထားၾကရပါတယ္။ သင္ၾကားေရးအျပင္ ေက်ာင္းတြင္း လံုျခံဳေရးတာ၀န္နဲ႔ တျခား ဆရာဆရာမနဲ႔ မသက္ဆိုင္လွတဲ့ ေက်ာင္း၀င္း သန္႔ရွင္းေရးတို႔ သစ္ပင္စိုက္ရတာတို႔အတြက္ပါ အခ်ိန္ပိုေတြ ေပးေနၾကရပါတယ္။ တကယ္တမ္း ဆရာဆရာမ ေတြရဲ႕ သင္ၾကားေရး အရည္အေသြး ျမွင့္တင္ဖို႔အတြက္ အေရးတၾကီး လိုအပ္တဲ့ မြမ္းမံသင္တန္းဆိုတာေတာ့ မရွိပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံကဆရာမေတြဟာ အလုပ္ခြင္အတြင္း ေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ Workshop မ်ိဳးလည္း တခါမွ မလုပ္ဖူးၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဆရာမ အခ်င္းခ်င္း အရည္အေသြး ေတြ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္တာတို႔ ၊တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျပီး ျပႆနာေတြကို အေျဖရွာတာ တို႔လည္း မလုပ္တတ္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ ဆရာဆရာမေတြရဲအရည္ အေသြး အေပၚ အကဲျဖတ္ျပီး ဆုေပး ဒဏ္ေပးတာမ်ိဳးလည္း မရွိဘဲ သတ္မွတ္ထား တဲ့ ႏွစ္ျပည့္ရင္ အလိုလို ရာထူးတက္တာမို႔လို႔ ဆရာဆရာမေတြအဖို႔ အရည္အေသြး တက္ေအာင္ ၾကိဳးစားခ်င္စရာ မက္လံုးေကာင္းေကာင္းလည္း မရွိဘူးလို႔ ဆိုရပါမယ္။

အဲဒီ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူအေပၚ ေစတနာၾကီးမားတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြအဖို႔ ပို ပင္ပန္းတာသာ ရွိျပီး တျခား အသိအမွတ္ျပဳ ခံရတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူး မရွိတဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႔ ဆရာဆရာမေတြမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ိဳးေတြ ရွိလာတာပါပဲ။ အဲဒီအျပင္ ပညာရည္မျပည့္တဲ့ ဆရာဆရာမေတြက ရာထူးၾကီးျမင့္လာတဲ့အခါ သင္ၾကားေရးမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ မျဖစ္မေန ကိုင္တြယ္ လာရတဲ့ အတြက္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြရဲ႔ ပညာသင္ယူေရးကို ထိခိုက္လာတာပါပဲ။ ဘာသာရပ္ ဆိုင္ရာအလိုက္ တိက်တဲ့ သင္ၾကားနည္းပညာေတြလည္း မရွိတဲ့အတြက္ ဆရာဆရာမ ေတြဟာ တေက်ာင္း တစ္ဂါထာ တစ္ရြာ တစ္ပုဒ္ဆန္း ဆိုသလို သင္ခန္းစာေတြကို ကစဥ့္ကလ်ား ကိုင္တြယ္ေနၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး မဟာဘြဲ႔ရ ပါရဂူဘြဲ႔ရ ဆရာဆရာမ ေတြေတာင္မွပဲ သင္ၾကားေရးနည္းပညာဆိုင္ရာ(Teaching Methodology) ဗဟုသုတ အရာ မွာေတာ့ အားနည္းေနၾကတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဆရာဆရာမေတြဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံတကာ ဗဟုသုတၾကြယ္၀ဖို႔၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ တတ္ဖို႔၊ စာဖတ္နာဖို႔၊ သူတပါးရဲ အရည္အေသြးကို အသိအမွတ္ ျပဳတတ္ဖို႔၊ စာသင္ရတဲ့အလုပ္ကို ခ်စ္ခင္ စံုမက္ဖို႔၊ စိတ္ရွည္ဖို႔၊ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာ သင္ယူ တတ္ဖို႔၊ သူမ်ား စိတ္၀င္စားေအာင္ ေျပာဆို ေဆြးေႏြး တတ္ဖို႔၊ ကိုယ္သင္ရမယ့္ ဘာသာရပ္ကို ကၽြမ္းက်င္ ပိုင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတဲ့ အရည္အေသြးေတြနဲ႔ ျပည္စံုရမယ္လို႔ ပညာေရး ပညာရွင္ေတြက တညီတၫြတ္တည္း ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အရည္အေသြးေတြကို မြမ္းမံ သင္တန္းေတြ workshop ေတြကေန ရႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ မ်ားျပားလွတဲ့ အေထြေထြ ပညာေရး အက်ပ္အတည္းေတြထဲမွာေတာ့ အေရးတၾကီး ေျဖရွင္းသင့္တဲ့ ျပႆနာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆရာဆရာမေတြဟာ ေစတနာေတြ အနစ္နာေတြ ၀ါသနာ ေတြ အရင္းခံျပီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကရတဲ့ သူေတြပါ။ အဲဒီ ဆရာဆရာမေတြ အားလံုး ဟာ သူတို႔ရဲ႔ ႏွလံုးရည္ ပညာရည္ ျမင့္မားဖို႔အတြက္၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ပညာရည္ ျမင့္မားဖို႔အတြက္ အခုလို ပညာေခတ္မွာ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ အရည္အေသြး ျမွင့္သင္တန္းေတြ တက္ခ်င္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ တက္ခ်င္ၾက ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိအျမင္ေတြ ဖလွယ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ တိက် ေသခ်ာတဲ့ သင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြကိုလည္း ဆည္းပူး နည္းယူခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမ့ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္ေတြဟာ ၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔က တႏိုင္တပိုင္ ေျဖရွင္းလို႔ရတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာပိုင္တဲ့ လူတန္းစားက ျဖည့္ဆည္းေပးမွ စီစဥ္ေပးမွသာ ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးမ်ိဳးသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
၂၀၀၆။

Friday, September 21, 2007

ေျပာင္းေရႊ႕မိန္႔ ျပႆနာ

ျမန္မာႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္ ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ေနာက္ထပ္ရွိေနတဲ့ အက်ပ္အတည္း တစ္ခုကေတာ့ ဆရာ ဆရာမမ်ားရဲေျပာင္းေရႊတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္မိန္႔ (Transfer Order) ျပႆနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နဲ႔ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ေတြမွာ ရွိၾကတဲ့ ဆရာဆရာမေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ တကၠသိုလ္ ေတြ မွာ ရွိၾကတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြဟာ သံုးႏွစ္ကို တစ္ၾကိမ္ႏႈန္းနဲ႔ နယ္တကၠသိုလ္ေတြကို ေျပာင္းေရႊတာ၀န္ ထမ္းၾကရပါတယ္။ နယ္ေဒသမွာ သံုးႏွစ္ ျမိဳေတာ္မွာ သံုးႏွစ္ဆိုတဲ့ ပံုစံပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ က ဆရာ ဆရာမေတြက အမ်ားဆံုး ေျပာင္းၾကရပါတယ္။

တကၠသိုလ္ေတြရဲ အေရးကိစၥေတြကို ကိုင္တြယ္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ပညာ ဦးစီးဌာနကို အထက္ျမန္မာျပည္ ေအာက္ျမန္မာျပည္လို႔ ခြဲထားေပမဲ့ဲ့ လိုအပ္ရင္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ ရန္ကုန္ကေန အထက္ျမန္မာျပည္က တကၠသိုလ္ေတြကို သြားၾကရတာပါပဲ။ ဥပမာ- ျမစ္ၾကီးနားတကၠသိုလ္တို႔ ေတာင္ၾကီးတကၠသိုလ္တို႔ကို အထက္ ျမန္မာျပည္ အဆင့္ျမင့္ပညာ ဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ မႏၱေလးတကၠသိုလ္က ဆရာ ဆရာမေတြသာ ေျပာင္းေရႊရ တယ္ ဆိုေပမဲ့ဲ့ ဆရာ ဆရာမ မလံုေလာက္တဲ့အတြက္ ရန္ကုန္က ဆရာဆရာမေတြလည္း သြားၾကရတာပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ ျပႆနာကေတာ့ မိသားစုရွိတဲ့ အိမ္ေထာင္ရွိတဲ့ ဆရာဆရာမေတြပါပဲ။ တကၠသိုလ္က ဆရာဆရာမ ေတြဟာ ၀န္ထမ္းလစာနဲ႔ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပၾကပါဘူး။ ျပီးေတာ့ အိမ္ေထာင္ဘက္ေတြကလည္း ၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ သားသမီးေတြရဲ ေက်ာင္းအေျပာင္းအေရႊေၾကာင့္ ပညာေရး မတည္ျငိမ္ ရတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ အတူ အိမ္ေထာင္ဘက္က အစိုးရ၀န္ထမ္းျဖစ္ျပီး ၀န္ၾကီးဌာန မတူတဲ့အခါမွာလည္း နယ္ကို အတူ ေျပာင္းခြင့္မရပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ မိသားစု တကြဲတျပား ေနရတဲ့အတြက္ တျခား ေဘးထြက္ ျပႆနာေတြကို လည္း ၾကံဳၾကရပါေသးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ နယ္ေျပာင္းမိန္႔ ရၾကတဲ့အခါေတြမွာ အခက္အခဲေပါင္းစံုကို ရင္ဆိုင္ျပီး ေျပာင္းၾကရပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ နယ္ေျပာင္းရတဲ့ ဆရာဆရာမေတြအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ဘယ္လို ေထာက္ပံ့ေငြကိုမွလည္း စီစဥ္မေပးပါဘူး။ ေျပာင္းေရႊရတဲ့ ဆရာဆရာမေတြအေနနဲ႔ ခရီးစရိတ္ကို ေတာင္ အဆင့္ဆင့္ ေလွ်ာက္လႊာတင္ျပီးေတာင္းမွ တကယ္ ကုန္က်ထားတာရဲသံုးပံု တစ္ပံုေလာက္ကိုပဲ ျပန္ရၾကတာပါ။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ နယ္တကၠသိုလ္တခ်ိဳမွာ ေက်ာင္း အာဏာပိုင္ေတြက အဲဒီ ေျပာင္းေရႊလာ ရတဲ့ ၀န္ထမ္းအတြက္ ေနဖို႔ အိမ္ယာ စီစဥ္ မေပးတာမ်ိဳးပါ။ အဲဒီအခါမွာ လစာနည္းရတဲ့အထဲ ေျပာင္းေရႊရတဲ့ အတြက္ ကုန္က်ရတဲ့ ခရီးစရိတ္ ေနစရိတ္ စားစရိတ္ေတြဟာ ဆရာဆရာမေတြအတြက္ေတာ့ အက်ပ္အတည္း ျပႆနာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာဆရာမေတြဟာ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အေထြေထြ ျပႆနာေတြေၾကာင့္မို႔ ေျပာင္းေရႊရတဲ့ တကၠသိုလ္ အသစ္္ ေဒသအသစ္မွာ ေျခာက္လေလာက္ ၾကာတဲ့အထိ ေနေရး ထိုင္ေရးနဲ႔ ဘ၀ ရပ္တည္ေရးေတြမွာ မတည္မျငိမ္ နဲ႔ အခက္အခဲ ၾကံဳၾကရပါတယ္။ ၂၀၀၄-၂၀၀၅ ပညာသင္ႏွစ္တုန္းကဆုိရင္ ထား၀ယ္တကၠသိုလ္၊ စစ္ေတြတကၠသိုလ္၊ ကေလး ေကာလိပ္လို ေက်ာင္းေတြကို ေရာက္သြားတဲ့ နည္းျပဆရာ ဆရာမတခ်ိဳဟာ မနက္စာကို ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ရတဲ့ အေျခေနထိ ျဖစ္ခဲ့ၾကရဖူးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆန္တစ္ျပည္ ၄၅၀က်ပ္၊ ဆီ ၁ပိႆာ ၁၂၀၀က်ပ္ ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ နည္းျပဆရာ(Tutor, Demonstrator) လစာက ၅၅၀၀က်ပ္ပဲ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလွည့္က် နယ္ေျပာင္း တာ၀န္ထမ္းရတဲ့ ကိစၥဟာ တကၠသိုလ္ ပညာေရးေလာက ထဲ မွာ ေတာ့ ဆရာဆရာမေတြအတြက္ အက်ပ္အတည္း ျပႆနာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ ေစတနာနည္းပါးမႈေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ ပညာေရးထဲမွာ ဆရာ ဆရာမ ေတြရဲ႕ အေနအထားဟာ တန္ဖိုး က်ဆင္းေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုဟာ က်ဴရွင္ ျပတဲ့ အလုပ္လို အပိုအလုပ္ေတြ အေပၚမွီျပီး ရပ္တည္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခါ သံုးႏွစ္ တစ္ၾကိမ္ နယ္ထြက္ရတဲ့ စနစ္က ဆရာ ဆရာမေတြအတြက္ က်ဴရွင္ျပတဲ့ အလုပ္ကို အမ်ားၾကီး ေႏွာင့္ေႏွး ထိခိုက္သြားေစပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ နယ္ခံ ဆရာဆရာမေတြက က်ဴရွင္လုပ္ငန္းမွ အမာခံအျဖစ္ ရွိျပီးသား ျဖစ္တာမို႔ အသစ္ေရာက္လာရတဲ့ ဆရာဆရာမဟာ က်ဴရွင္ျပဖို႔လည္း အလြယ္တကူ အဆင္မေျပႏို္င္ျပန္ပါဘူး။ အဲဒီအခါ နယ္ေျပာင္းရတဲ့ ဆရာဆရာမဟာ စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းလာပါတယ္။ အဲဒီ အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ ဆရာဆရာမေတြရဲ႔ အလုပ္ထဲမွာ အာရံုစိုက္ႏိုင္မႈပါ ေလ်ာ့က်လာပါတယ္။ ဒီိလိုနဲ႔ အဲဒီ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုဟာ အလုပ္ခြင္ထဲမွာ မေပ်ာ္ေတာ့ဘဲ ျပန္ေျပာင္းေရႊ႔ခြင့္ကိုပဲ ေမွ်ာ္ျပီး အလုပ္ထဲမွာ တာ၀န္ ေပါ့ေလ်ာ့ လာၾကပါတယ္။

ေနာက္ျပႆနာတစ္မ်ိဳးကေတာ့ နယ္ေျပာင္းမိန္႔က်ေပမယ့္ မိသားစုအေရးနဲ႔ တျခား စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြ ေၾကာင့္ နာမည္သာ နယ္ေျပာင္းျပီး လူကေတာ့ ရွိရင္းစြဲ ျမိဳမွာပဲ ေနက်န္ခဲ့တဲ့ အၾကံအဖန္ ဆရာ ဆရာမ တခ်ိဳ ရဲ ျပႆနာပါပဲ။ အဲဒီ ဆရာ ဆရာမမ်ိဳးဟာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ပါေမာကၡလို ပါေမာကၡခ်ဳပ္လို ေမာ္ကြန္းထိန္းလို အထက္အရာရွိေတြကို လာဘ္ထိုး အပိုင္ေပါင္းျပီး နယ္ကို ရုပ္ျပသေဘာမ်ိဳး လာျပတာပဲ လုပ္ပါတယ္။ သူ ေျပာင္းေရႊမိန္႔ က်တဲ့ ေက်ာင္းမွာ ဘာတာ၀န္ကိုမွ တိတိက်က် မယူဘဲ ေနပါတယ္။ သူယူရမယ့္ တာ၀န္ေတြကို က်န္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကပဲ မွ်ျပီး ယူေပးၾကရပါတယ္ အဲလို ဆရာ ဆရာမမ်ိဳးေတြအေနနဲ႔ ဘ၀တူ ၀န္ထမ္းေတြရဲ မႏွစ္ျမိဳ႕ျခင္းကို ခံၾကရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲဒီလို တရားမွ်တမႈမရွိတဲ့ ျပႆနာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမအခ်င္းခ်င္း စိတ္၀မ္းကြဲျပီး တာ၀န္ေတြကို ေရွာင္ဖယ္ ေပါ့ေလ်ာ့လာၾကတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြရဲ ပညာသင္ၾကားေရးကို ထိခိုက္လာတာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ သံုးႏွစ္တခါ အလွည့္က် နယ္ထြက္ရတဲ့ စနစ္ဟာ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ ေကာင္းတဲ့အက်ိဳး မရလွဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ နယ္ေျပာင္းရတဲ့ ဆရာ ဆရာမဟာ နယ္တစ္နယ္မွာလည္း သံုးႏွစ္သာ ေနရတာမို႔ အဲဒီ ေဒသ အတြက္ ေကာင္းရာ ေကာင္းေၾကာင္းကိုလည္း ႏွစ္ျမွဳပ္ျပီး မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ နယ္ပယ္ ဗဟုသုတေတာင္မွ အစံု မရခင္ ျပန္ ေျပာင္းရတာမို႔လို႔ အဲဒီေဒသနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သံေယာဇဥ္ေတြ ေစတနာေတြရွိဖို႔ အခြင့္အလမ္း ကလည္း နည္းလွတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြဟာ ဘာသာစကား နဲ႔ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ကြဲျပားတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြကို ေရာက္သြားတဲ့အခါေတြမွာ နယ္ခံတိုင္းရင္းသားေတြရဲ ဘာသာစကားေတြ အေလ့အထေတြအေပၚ ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္ဖို႔ နားလည္ဖို႔ အခ်ိန္ယူၾကရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဲ့ အဆင္ေျပလို႔မွ မၾကာခင္ မွာပဲ ျပန္ ေျပာင္းေရႊရျပန္တာမို႔ ပညာသင္ၾကားေရးမွာ ဒါကလည္း ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဆရာမေတြ နယ္ေျပာင္းေရႊတာ၀န္ ထမ္းၾကရတဲ့ အမိန္႔ဟာလည္း တကၠသိုလ္ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ အက်ပ္အတည္း တစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရတာပါ။

တကၠသိုလ္ပညာေရးကို အဆင့္အတန္းမီေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ တကယ္စဥ္းစားတဲ့ အစိုးရ ဆိုတာဟာ ၀န္ထမ္း ေတြရဲ အခြင့္အေရးနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ဘက္ေပါင္းစံုကေန စနစ္တက် ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေပး ၾကရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆရာဆရာမေတြဟာ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုအတြက္ အေရးပါလွတဲ့ မ႑ိဳင္တစ္ခုပဲ ျဖစ္တာမို႔ ဆရာ ဆရာမေတြရဲရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္းဟာ ပညာေရးစနစ္ၾကီးကို တဘက္ တလမ္းက ပံ့ပိုးေပးတာနဲအတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္

ေမျငိမ္း။
၂၀၀၆။

Thursday, September 20, 2007

ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း(၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အထက္တန္းအဆင့္ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို အဆင့္ျမင့္ပညာေရးလို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးက အဆင့္မမီပညာေရး ျဖစ္လာရတဲ့ အေျခေနေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့အထဲမွာ ဆရာ ဆရာမ အခ်င္းခ်င္းကိုေတာင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈရွိတဲ့ မူ၀ါဒေတြ ကလည္း ျပႆနာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၀ျပည္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္ေတြရဲ႔ ဌာနတိုင္းလိုလိုမွာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးအဖြဲ႔၀င္ ဆရာ ဆရာမေတြ ရွိလာ ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ ၾကံ့ဖြံ႔အလုပ္ကို ဆရာအလုပ္နဲ႔ ပူးတြဲ ထမ္းေဆာင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရွိတဲ့အတြက္ ဌာနတြင္း ဆရာဆရာမေတြဟာ စိတ္ အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ သူတို႔ကို အစိုးရရဲ သတင္းေပး ေတြလို႔ပဲ သတ္မွတ္ ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ၾကံ႔ဖြံ႔အဖြဲ႔ရဲ အမာခံေတြအျဖစ္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြလည္း ပိုရၾက တာမို႔ လစာနည္းနည္းနဲ႔ ရုန္းကန္ ရပ္တည္ေနၾကတဲ့ ဆရာဆရာမေတြ ၾကားထဲမွာေတာ့ သိသိသာသာ ထင္ရွား ေပၚလြင္ ေနတတ္ပါတယ္။

ပိုဆိုးတာကေတာ့ ေက်ာင္းတာ၀န္ေတြ အေရးၾကီးတဲ့ စာေမးပြဲခ်ိန္ေတြ၊ စာစစ္ခ်ိန္ေတြ၊ အထူးလံုျခံဳေရး လို႔ အမည္တပ္ျပီး အခိုင္းခံရတဲ့ ဂ်ဴတီခ်ိန္ေတြမွာ တဘက္က ၾကံ႔ဖြံ႔ အလုပ္နဲ႔ တိုက္လာခဲ့ရင္ အဲဒီအလုပ္ကို ဦးစားေပးရတာမို႔လို႔ က်န္တဲ့ ဆရာဆရာမေတြက သူတို႔အလုပ္ကို မွ်ျပီး တာ၀န္ ယူေပးၾကရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဲ့ တကယ့္ တကယ္ အခြင့္အေရး ခံစားေတာ့ သူတို႔ပဲ ခံစားရတာပါ။ အဲဒီအခါမွာ က်န္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြအတြက္ သူတို႔ ရွိေနျခင္းဟာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးလို ျဖစ္လာပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အထက္လူၾကီးေတြကလည္း ၾကံ႔ဖြံ႔နဲ႔ မပတ္သက္ဘဲ သိသိသာသာေနတဲ့ ဆရာဆရာမေတြကိုဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ အရည္အခ်င္းရွိရွိ သိပ္ မ်က္ႏွာသာ မေပးရဲတဲ႔ အေနအထားေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ ဒါဟာ မျဖစ္သင့္တဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈပါပဲ။

အဲဒီအျပင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဌာနမႈး ဆရာၾကီးဆရာမၾကီးေတြကလည္း ဘ၀တူ ဆရာ ဆရာမ အခ်င္းခ်င္း ေပၚမွာပဲ အဂတိလိုက္စားျပီး လူေမြးတာေတြ ခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာတဲ့အတြက္လည္း ဆရာဆရာမ အမ်ားစုဟာ အလုပ္နဲ႔ တာ၀န္ေတြအေပၚ ေစတနာ မထားခ်င္ေတာ့တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အလုပ္ခြင္မွာ မေပ်ာ္တဲ့ ဆရာ ဆရာမ ေတြ၊ အလုပ္မၾကိဳးစားခ်င္ေတာ့ေလာက္ေအာင္ စိတ္ဓါတ္က်သြားတဲ့ ဆရာဆရာမေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဆရာဆရာမေတြအထဲမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈကေတာ့ ပါရဂူတန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ပါတယ္။

၁၉၉၄မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတကၠသိုလ္ပညာေရးမွာ ပါရဂူတန္းေတြ စဖြင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္အထူးျပဳ ဘာသာရပ္မွာ အလြန္ထူးခၽြန္ျပီး ေငြေၾကးပမာဏရွိသူလည္း ျဖစ္မွပဲ ပါရဂူဘြဲ႔ယူႏိုင္မယ့္ ပညာေရးမ်ိဳးပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာလို ပညာထူးခၽြန္သူေတြအတြက္ ပညာသင္ဆုေပးတဲ့ အစီအစဥ္မ်ိဳး မရွိပါဘူး။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ တကယ့္ အရည္အခ်င္းကို စစ္ယူတာမို႔ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာအလိုက္ တစ္ဘာသာမွာ တစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္မွပဲ အဲဒီ ပထမဆံုးအသုတ္မွာ တကယ့္ အရည္အခ်င္း မျပည့္လွပါဘဲနဲ႔ န၀တရဲ အတြင္းေရးမွဴး(၂) ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ဦးရဲ သမီးျဖစ္တဲ့ ခ်ိဳလဲ့ဦးက ရွားရွားပါးပါးျဖစ္တဲ့ ပါရဂူတန္းတက္ခြင့္ ရသြား တာမိ်ဳး သမိုင္းဌာနမွာ ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္မွာ ပါရဂူဘြဲ႔ရခဲ့တဲ့ ပထမဆံုးအသုတ္ဟာ တကၠသိုလ္ တစ္ခုလံုး အတိုင္း အတာ နဲ႔ဆိုရင္ ဆယ္ဂဏန္းသာ ရွိခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၂ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရဲ ၀ိဇၨာ သိပၸံ ဘာသာရပ္အားလံုးရဲ ပါရဂူ ဘြဲ႔ရ အားလံုးေပါင္းဟာ ၈၆ ေယာက္ သာ ရွိခဲ့တာပါ။ အဲဒီ ပါရဂူတန္းေတြဟာ ၂၀၀၃ခုႏွစ္ မွာ ေတာ့ တကၠသိုလ္ကေန ပါရဂူေတြ အမ်ားၾကီး ေမြးထုတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ မူေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ေတြအလိုက္ ပါရဂူေတြ အမ်ားၾကီး ေမြးထုတ္လာရပါတယ္။ ပါရဂူတန္းအတြက္္ ဘာသာရပ္အလိုက္ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး သင္တန္းသား ၅၀ က ေန ၇၀ထိ ေရြးခ်ယ္လာပါတယ္။ အခု ၂၀၀၅-၂၀၀၆မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ တစ္ခုလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေျပာရရင္ ပါရဂူ အေလာင္းအလ်ာေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီျပီး လက္ၫွိဳးထိုးမလြဲ ရွိေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ပညာထူးခၽြန္သူေတြ မ်ားမ်ား ေပၚထြက္လာတာဟာ ေကာင္းတဲ့ အလားအလာပါပဲ။ တကယ္တမ္း ပညာ မထူးခၽြန္လွပါဘဲနဲ႔ ပါရဂူတန္း တက္သူေတြ ရွိေနေပမယ့္လည္း ဘြဲ႔ၾကိဳတန္း တက္ေနတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ က်မ္းျပဳခ်ိန္ အေတာအတြင္းမွာ မျဖစ္မေန ၾကိဳးစား ရင္ေတာ့ တကယ္ ပညာရည္ျမင့္မားတဲ့ ပါရဂူေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာပါ။ ဒီေနရာမွာ ျပႆနာ တစ္ခုကေတာ့ ပညာထူးခၽြန္ပါလ်က္နဲ႔ ေငြေၾကး အကုန္အက် မခံႏိုင္တဲ့အတြက္ က်န္ရစ္ ခဲ့ရတဲ့ ဆရာဆရာမေတြ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲပါပဲ။ ပါရဂူဘြဲ႔တန္းဟာ တကၠသိုလ္ ဆရာ ဆရာမေတြသာ တက္ခြင့္ရတာမို႔ အဲဒီ ဆရာဆရာမေတြ ပါရဂူတန္းတက္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္တဲ့ ဆရာဆရာမေတြက သူတို႔ရဲ တာ၀န္အလံုးစံုကို ခြဲယူၾကရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပါရဂူ ဘြဲ႔ရသူေတြဟာ ရာထူးတက္ရာမွာလည္း ဦးစားေပး ခံရမွာျဖစ္တာမို႔ ေငြေၾကး ျပႆနာ ေၾကာင့္ ပါရဂူဘြဲ႔ မယူႏိုင္ဘဲ ေက်ာင္းမွာ တာ၀န္ ပို ယူေပးရင္း က်န္ခဲ့ရတဲ့ ဆရာ ဆရာမ ေတြမွာေတာ့ အမ်ားၾကီး နစ္နာၾကရပါတယ္။

၂၀၀၅ခုႏွစ္မွာေတာ့ ပါရဂူဘြဲ႔မရရင္ ရာထူးတိုးမေပးေတာ့ဘူးလို႔ ဆရာဆရာမေတြကို ဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ ေတြက ေျပာလာတဲ့ အတြက္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္တဲ့ ဆရာဆရာမေတြ အမ်ားၾကီး စိတ္ထိခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပါရဂူဘြဲ႔ တစ္ဘြဲ႔႔ယူဖို႔အတြက္ အနည္းဆံုး အခ်ိန္ ေျခာက္ႏွစ္တာအတြက္ အနည္းဆံုး ေငြ သိန္းႏွစ္ဆယ္ ေလာက္ ကုန္က်မယ့္အေရးကို အဲဒီတုန္းက တစ္လမွ ငါးေထာင္ကေန တစ္ေသာင္းခြဲ အထိသာ လစာရွိၾကတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြအေနနဲ႔ မတတ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ အဲဒီအခါ သူတို႔ရဲ႔ အခ်ိန္ေတြ၊ အေတြ႔အၾကံဳ ေတြ၊ အနစ္နာ ခံရတာေတြ၊ ေစတနာေတြ နဲ႔ ရင္းျပီးလုပ္ခဲ့ၾကရတဲ့ အလုပ္တစ္ခုဟာ ေငြေၾကးနဲ႔ အဓိက အဆံုးအျဖတ္ခံရမယ့္ အေျခေနမ်ိဳး ေရာက္သြားတဲ့အတြက္ စိတ္ထိခိုက္ ၾကရတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္ရဲ တပည့္ျဖစ္ဖူးသူေတြက ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တာနဲ႔ပဲ ကိုယ့္အေပၚကေန အုပ္ခ်ဳပ္လာမွာမ်ိဳးကို စိတ္ထိခိုက္ၾက တာပါ။ ဒီလို ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံရမႈ ေၾကာင့္ပဲ အလုပ္ခြင္ကေန ထြက္သြားတဲ့ အလုပ္ခြင္ ထဲမွာ မေပ်ာ္ေတာ့တဲ့ ထူးခၽြန္ တဲ့ ဆရာဆရာမေတြ အမ်ားၾကီး ရွိလာတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အက်ိဳးဆက္ ေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ တကၠသိုလ္ပညာေရး အေျခအေနက တေန႔ထက္တေန႔ ဆုတ္ယုတ္ လာတာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုဟာ၊ အထူးသျဖင့္ တကယ့္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးစနစ္ ဆိုတာဟာ ေငြေၾကးကုန္က် ခံႏိုင္မႈနဲ႔ အေရအတြက္ထက္ အမွန္တကယ္ အရည္အခ်င္း ရွိသူေတြကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ဖို႔ကိုသာ ႏိုင္ငံအစိုးရက စီစဥ္ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္သင့္တာပါ။ ပါရဂူဘြဲ႔ရျပီးကာမွ မစို႔မပို႔ ဆုေၾကးေပးတာမ်ိဳးဟာ ထိေရာက္တဲ့ အကူအညီမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရဲ႔ တာ၀န္ရွိ အစိုးရအေနနဲ႔ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူေတြကို ပညာရွင္ ေတြ အျဖစ္ ေမြးထုတ္ေပးသလိုပဲ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္ တဲ့ ထူးခၽြန္သူေတြကိုပါ တာ၀န္ယူ ေမြးထုတ္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွပဲ လက္ရွိ အစိုးရ ေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ ပညာေခတ္ဆိုတာကို အမွန္တကယ္ တည္ေထာင္တယ္လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း (၁၆၊၁၀၊၀၆)

Monday, September 17, 2007

တကၠသိုလ္ပညာေရး အက်ပ္အတည္း

တကယ္ေတာ့ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ကတည္းက တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဆရာဆရာမ အင္အား မလံုေလာက္တဲ့ ျပႆနာ ရွိေနပါတယ္ဒါေကာင့္ ၁၉၈၆ႏို၀င္ဘာမွာ တကၠသိုလ္အဆင့္အတြက္ ဆရာေတြ အမ်ားကီး အလုပ္ ခန္႔ပစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက အမ်ားစုဟာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရျပီးတာ ပူပူေႏြးႏြးပဲရွိေသးတဲ့ဂုဏ္ထူးတန္း တက္ေနတာ လပိုင္းသာရွိေသးတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ နည္းျပအဆင့္ (Tutor, Demonstrator) ဆရာဆရာမေတြျဖစ္လာျပီး စာသင္ခန္းေတြ တန္း၀င္ရတဲ့ ဆရာဆရာမေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တကၠသိုလ္ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုဟာ အခ်ိန္ပိုင္း နည္းျပ သရုပ္ျပ လို႔ေခၚတဲ့ ရာထူးမ်ိဳးကေန သင္ကားေရးကို ဆရာကီး ဆရာမကီးေတြဆီက အခ်ိန္ယူ ေလ့လာကျပီးမွ အခ်ိန္ျပည့္ ဆရာ ဆရာမအျဖစ္ ကိုယ္တိုင္ စာ၀င္သင္ႏို္င္တဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္ကရတာပါ။ အခုက်ေတာ့ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ သင္ကားေရးအတြက္ ဘယ္လို ေလ့လာ ျပင္ဆင္ထားမမ်ိဳးမွ မရွိေသးဘဲ စာသင္ခန္းေတြထဲ တန္း၀င္ျပီး စာသင္ကရပါတယ္။ အဲဒီအခါ ခ်ိဳယြင္းခ်က္ေတြ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားကီး ရွိလာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ထံုးစံအတိုင္း ေက်ာင္းပညာေရးဟာ ဆရာေျပာသမွ် လက္ခံယူရတဲ့ စနစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တပည့္ေတြက ျပန္ျပီး ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ ေဆြးေႏြးတဲ့ အေလ့ မရွိတာ ေကာင့္ ဆရာနဲ႔ တပည့္ကားမွာေတာ့ ဘာ ျပႆနာမွ မေပၚခဲ့ပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြ ပညာေရးေကာင္းေကာင္း အဆင့္မီမီ မရတာသာ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ ျဖစ္လာပါ တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုက ကိုယ္တိုင္လည္း ေက်ာင္းသား တပိုင္း မို႔လို႔ သူ႔ရဲ ေက်ာင္းစာေတြတဘက္နဲ႔မို႔ ဆရာဆရာမေတြဟာလည္း သင္ကားေရးကို အခ်ိန္ျပည့္ အာရံု မစိုက္ ႏိုင္ပါဘူး။ အဲလိုနဲ႔ ကိုယ္သင္ေပးရမယ့္ စာသင္ခ်ိန္အတြက္ သင္ခန္းစာေတြကို ေသခ်ာကိဳတင္ ျပင္ဆင္တာ မ်ိဳးလည္း မလုပ္ႏိုင္ကပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာ ဆရာမေတြ ကိုယ္တိုင္ အရည္အခ်င္း မျပည့္မီတဲ့အတြက္လည္း ပညာေရး အဆင့္အတန္း က်ဆင္း လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုအျပီးမွာ ေက်ာင္းေတြ ရက္ရွည္ ပိတ္လိုက္ေတာ့ ဌာနဆိုင္ရာအလိုက္ မြမ္းမံသင္တန္း ေတြ စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြ ရွိေပမဲ့ဲ့ ပညာေရးအတြက္ တကယ္ လိုအပ္တဲ့ သင္ကားနည္းစနစ္ေတြ သင္ရိုးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ငန္းျပအေနနဲ႔သာ လုပ္ခဲ့ကရတာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ ေက်ာင္းေတြ ပိတ္လိုက္ ဖြင့္လိုက္ သံသရာထဲမွာ ဆရာ ဆရာမေတြဟာ ကုိယ္နဲ႔ ဘယ္လိုမွ မပတ္သက္တဲ့ ေဖါင္ကီး သေဘာတရားေရး သင္တန္းတက္ရတာေတြ၊ နယ္ေျမလံုျခံဳေရး တာ၀န္ယူရတာေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ ကိုင္တြယ္ ေပးရတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့ကရတာပါ။

အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းေတြ မကာခဏ ရက္ရွည္ပိတ္တဲ့ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ အခ်ိန္ပို အလုပ္တာ၀န္ ယူရတာေတြ ကလည္း ဆရာ ဆရာမေတြ အေပၚမွာ ဖိစီးလာပါတယ္။ ဒါေကာင့္ ဆရာဆရာမေတြဟာ သူတို႔အတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာမနဲ႔ အရည္အေသြး ျမွင့္ဖို႔ေတြကို မလုပ္ကရပါဘူး။ အဆိုးဆံုး ကေတာ့ အလုပ္ခ်ိန္ ၈နာရီ အေတာအတြင္းမွာ စာကည့္တိုက္ကိုေတာင္မွ သြားခြင့္ မရတာပါပဲ။

အဲဒီအေျခေနေတြက ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းေတြရက္ရွည္ ထပ္ပိတ္အျပီး ျပန္ဖြင့္တဲ့ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ စာသင္ခ်ိန္နဲ႔ သင္ရိုး မမွ်ႈေတြ၊ တျပိဳင္တည္းမွာ စာသင္ႏွစ္ သံုးေလးမ်ိဳးကို တျပိဳင္တည္း စာသင္ရစာေမးပြဲေတြ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲေတြ က်ဴတိုရီယယ္ေတြ အကိမ္ကိမ္ စစ္ေပး ေနက ရတဲ့အတြက္ ဆရာဆရာမေတြဟာ အဆမတန္ ပင္ပန္းကပါတယ္။ ေက်ာင္းတြင္း အလုပ္ခ်ိန္ ၈နာရီအျပင္ အိမ္ကိုပါ စာေမးပြဲကိစၥေတြ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ကိစၥေတြ သယ္သြားကရတဲ့အတြက္ တစ္ေန႔ကို အလုပ္အတြက္ အခ်ိန္ ၁၂နာရီေလာက္ ေပးေနကရတာပါ။ ဒီေတာ့ သင္ကားေရးအတြက္ ေလ့လာ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာ ခြန္အားေရာ မေပးႏိုင္ကေတာ့ပါဘူး ဒီကားထဲ ရတဲ့လစာနဲ႔ ဘယ္လိုမွ စား၀တ္ေနေရး မလံုေလာက္တဲ့အတြက္ ဆရာဆရာမရဲ႔ တန္ဖိုးနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အျပင္ အလုပ္ပိုေတြ က်ဴရွင္ျပ ရတာေတြ လုပ္လာကရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ပညာေရးစနစ္ တစ္ခုလံုးကို ထိခိုက္လာေစတဲ့ အေကာင္းရင္း ေတြပါပဲ။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ တကၠသိုလ္က ဆရာဆရာမေတြဟာ တစ္ပတ္ကို အမ်ားဆံုး အတန္းခ်ိန္ ၃ခ်ိန္ကေန ၅ခ်ိန္ ထိပဲ ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့အလုပ္ခ်ိန္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ သုေတသနစာတမ္းေရးတဲ့ သင္ကားေရးအတြက္ ျပင္ဆင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက ဆရာဆရာမေတြဟာ လစာနဲ႔ လံုေလာက္တာေကာင့္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ မပူပန္ကရပါဘူး။ ဒါေကာင့္ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ အလုပ္ကို စိတ္ႏွစ္ျပီး ဖိဖိစီးစီး လုပ္ႏိုင္ကပါတယ္။ ဒါေကာင့္ ပညာေရးမွာ ကိဳးစားရင္ ကိဳးစားသေလာက္ ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ တကၠသိုလ္ က ဆရာဆရာမေတြဟာ တစ္ဦးခ်င္း သင္ကားေရး အစီအစဥ္(Lesson Plan)ေတြ၊ သံုးစြဲတဲ့ သင္ကားနည္း ေတြ၊ သင္ခန္းစာနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈ (Activities) ေတြနဲ႔ သူတို႔လုပ္တဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ ဆိုင္ရာ သုေတသနစာတမ္းေတြကို ႏွစ္စဥ္ Report တင္ကရပါတယ္။ အဲဒီ အလုပ္အေပၚ မူတည္ျပီး ရာထူးတိုး တာတို႔ လစာတိုးတာတို႔ ဘြဲ႔ထူး ဂုဏ္ထူး ေပးတာတို႔ကို ခံစားကရတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို လုပ္သက္ႏွစ္ျပည့္ရင္ အလိုလို ရာထူးတက္သြားတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာင္မွပဲ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုက အရည္အေသြး ျပည့္မီကတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပဲ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ စက္တင္ဘာ၂၀ရက္ေန႔က စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းျပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းေတြ ရံုးေတြကေတာ့ ဖြင့္လွ်က္ပါပဲ။ တကၠသိုလ္ေတြထဲမွာလည္း အေျခေန တစံုတရာ မပ်က္တဲ့အျပင္ လမ္းေတြေပၚမွာလည္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆန္တဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္တဲ့ စစ္သားေတြ စစ္ကားေတြ ဘာတစ္ခုမွ မေတြ႔ရပါဘူးသူတို႔ဆီက စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းမႈဟာ ျပည္သူ လူထု ကို နည္းနည္းမွ မထိခိုက္ေစတဲ့ အာဏာသိမ္းမႈမ်ိဳးပါ။ အထူးသျဖင့္ ပညာေရးကို မထိခိုက္ရေအာင္ ဂရုစိုက္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ အစိုးရေကာင္းရဲ လကၡဏာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ဆရာဆရာမေတြေရာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြေရာဟာ ဘြဲ႔ယူစာတမ္းမ်ိဳးကလြဲလို႔ သုေတသနစာတမ္း ေရးတာ ကြင္းဆင္းသုေတသန လုပ္ရတာမ်ိဳးေတြ မရွိပါဘူး။ အခ်ိန္အရေရာ ေငြေကး စရိတ္စက အရေရာ မလုပ္ႏိုင္ကပါဘူး။ အစိုးရကလည္း ပံပိုးေပးတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ ဒါေကာင့္ပဲ ပညာေရး အရည္အေသြးမွာ ဆရာ ဆရာမေတြမွာပါ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္း ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ တကၠသိုလ္ပညာေရးနယ္ပယ္ထဲမွာေတာ့ သုေတသနလုပ္ခြင့္ဆိုတာဟာ ေငြေကးအင္အား တတ္ႏိုင္လို႔ ပါရဂူတန္းေတြ တက္ႏိုင္တဲ့ လူနည္းစုသာ လုပ္ခြင့္ရွိတဲ့ အခြင့္ထူးကီးသာ ျဖစ္ပါတယ္ ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ ပညာေတာ္သူေတြအတြက္ အေထာက္အပံ့ ေပးတဲ့ ပညာသင္ဆု(Scholarship) ဆိုတာမ်ိဳးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ လူနည္းစုသာ ရိွတတ္တဲ့ ပါရဂူတန္းေတြအတြက္ေတာင္ မရွိႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ္ ပညာေတာ္ေပမယ့္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေပၚထြန္းရမယ့္ ပညာရွင္ေတြကို အမ်ားၾကီး ဆံုးရႈံးေနၾကရပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ပညာမေတာ္လွပါဘဲနဲ႔ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္ တာ တခုတည္းေၾကာင့္ ပညာေရးေလာကရဲ႕ ထိပ္တန္းမွာ တြင္က်ယ္ေနတဲ့သူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပညာေရး ပါရဂူေလာင္းေတြ အမ်ားၾကီး တန္းစီရွိေနပါလ်က္နဲ႔ ပညာေရး အဆင့္ အတန္းကေတာ့ျဖင့္ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္း ေနရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
၂၀၀၆။

Sunday, September 16, 2007

ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း

၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔က ပညာေရး ဥကၠဌ အေနနဲ႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စိန္ရတုပြဲကို အထိမ္းအမွတ္ အေဆာက္အဦး ေဆာက္ျပီး တခမ္းတနား လုပ္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါမ်ိဳးဟာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးတာမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြ ၾကားထဲမွာ အစပ်ိဳးေနျပီ ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျပေပ်ာက္ မသြားေစခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါမွာ စိန္ရတု အထိမ္းအမွတ္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ရင္ဖြင့္သံေတြပါတဲ့ လက္ကမ္း ကဗ်ာစာအုပ္ေတြ တကၠသိုလ္ေတြမွာ အမ်ားၾကီး ထြက္လာ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈဟာ ၁၉၉၅ကတည္းက အစပ်ိဳးေနျပီလို႔ ေျပာရတာ ျဖစ္ပါ တယ္။

၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈအျပီး တကၠသိုလ္ေတြ ေက်ာင္းရက္ရွည္ ပိတ္သြားတဲ့ေနာက္မွာ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ပညာသင္ႏွစ္က်မွ တကၠသိုလ္ေတြ ျပန္ဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ကစျပီး ေက်ာင္းသားေတြကို လူစုကြဲေအာင္ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ အေ၀းေ၀း အလံလံမွာ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္အသစ္ေတြ အမ်ားၾကီး ဖြင့္လာတာပါပဲ။ အဲဒီႏွစ္ အပိုင္းအျခားမွာပဲ အမ်ိဳးသား ပညာရည္ ျမင့္မားမႈ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္း ဆိုတာလည္း စပါတယ္။ စီမံကိန္းအရ ေက်ာင္းသားေတြကို ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြ ႏွစ္ရွည္ ေက်ာင္းပိတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ သင္ရိုးေတြ အမ်ားၾကီးကို အခိ်န္တိုတိုနဲ႔ ရေအာင္ သင္ခိုင္းတာေတြ ရွိလာတာပါ။ အဲဒီမွာ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အၾကီးဆံုး ျပႆနာကေတာ့ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ ျပႆနာပါ။

၂၀၀၃ခုႏွစ္က စျပီးေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ အဆမတန္ တက္ရာက ေက်ာင္းသြားဖို႔ ကားခေတြ၊ ေက်ာင္းမွာ တေနကုန္ ေနရတဲ့အတြက္ မျဖစ္မေန ကုန္က်ရမယ့္ မုန္႔ဖိုးေတြနဲ႔ ေက်ာင္းမွာ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာအလိုက္ ေရာင္းတဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေၾကးေတြက ေက်ာင္းသားေတြအေပၚ သိသိသာသာ ဖိစီးလာပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြက ျမိဳ႔ျပင္မွာျဖစ္ျပီး ကားအစီးေရ အလံုအေလာက္ မရွိတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ေက်ာင္းကို အခ်ိန္မီ အေရာက္သြားဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ ျမိဳ႔နဲ႔ အနီးဆံုးလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ ဒဂံုတကၠသိုလ္နဲ႔ သန္လ်င္ တာ၀တကၠသိုလ္ကိုေတာင္မွပဲ လမ္းမွာ အနည္းဆံုး ၁နာရီကေန ၁နာရီခြဲအထိ ၾကာပါတယ္။ အဲဒီခရီးကို အမ်ားစုက မတ္တတ္ရပ္ စီးသြားၾကရတာပါ။ ခရီးစရိတ္ကလည္း အသြားအျပန္ က်ပ္၁၀၀ေလာက္ က်ပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အမ်ားစုက ေန႔တိုင္း မွန္မွန္ ေက်ာင္းမလာႏိုင္ၾကပါဘူး။

သာဓုကန္နားမွာဖြင့္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္လို ရြာသာၾကီးက စီးပြားေရးတကၠသိုလ္လို၊ ထန္းတပင္က အေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္လို အေ၀းၾကီးသြားျပီး ေက်ာင္းတက္ရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကေတာ့ အေျခအေန အဆိုးဆံုးလို႔ ဆိုရမွာပါ။ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္ေတြမို႔လို႔ ေက်ာင္းတက္မွန္ဖို႔ အေရးၾကီးေပမဲ့ ခရီးဒဏ္ကို မခံႏိုင္ၾကတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းပ်က္ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းမွာကလည္း ထိေရာက္တဲ့ သင္ၾကားေရးမ်ိဳး လိုအပ္တဲ့ ပညာေရးမ်ိဳးေတြကို မရတာမို႔လို႔ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ေက်ာင္းပ်က္တဲ့ အတြက္ ပညာေရးမွာ ဘာမွ မထိခိုက္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းပ်က္ၾကတာပါ၊ ေက်ာင္းေတြက အေ၀းၾကီးမွာ ဖြင့္ထားျပီးေနဖို႔ အေဆာင္လည္း မေပးတာမို႔လို႔ ဒုကၡ ပို ေရာက္ၾကရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးေတြ အဘက္ဘက္က အားနည္း လာရ တာပါ။ ဒါေတြကို ပညာေရးအာဏာပိုင္ေတြကလည္း အထက္က အမိန္႔ မွန္သမွ်ကို မ်က္ေစ့စံုမွိတ္ လိုက္နာဖို႔က လြဲျပီး ကိုယ့္အတြက္ တကယ္တာ၀န္ရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အေရးကိစၥေတြကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ေဆြးေႏြးဖို႔ ေျဖရွင္းဖို႔ မၾကိဳးစား ၾကပါဘူး။

ဒါေတြေၾကာင့္ပဲ ၂၀၀၃ေနာက္ပိုင္းကစျပီး ႏိုင္ငံအႏွံ႔ တကၠသိုလ္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေက်ာင္းသား ေတြရဲ႕ မေက်မနပ္သံေတြ ၾကားလာရျပန္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြကလည္း အစစ အဆင္မေျပ တဲ့ အေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းတာမ်ိဳး ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္မေပးဘဲ အမိန္႔ အာဏာကို သံုးျပီး၊ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ ၇၅ရာႏႈန္းမျပည့္လို႔ အေရးယူတာတို႔ ေက်ာင္းသားေတြက လိုအပ္ခ်က္ေတြတင္ျပတာကို အာဏာဖီဆန္တယ္လို႔ စြပ္စြဲတာတို႔ပဲ လုပ္ေနၾကတုန္းပါ။အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းေတြေ၀းျပီးေတာ့ ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားတဲ့အျပင္ ေက်ာင္းမွာ ထိုက္တန္တဲ့ ပညာေရးကို မရတဲ့အတြက္ တကၠသိုလ္ ဆက္မတက္ေတာ့တဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါျပီ။

ေလာေလာဆယ္ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဆရာဆရာမထဲမွာေရာ ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာပါ သိသိသာသာ ေနရာယူ လာတဲ့ ၾကံ့ဖြံ႔ေတြဆိုတာကလည္း ေက်ာင္းမွာ အခြင့္အေရးကို အျပည့္ ယူျပီး တကယ္ အလုပ္လုပ္ေတာ့ သူတို႔ မိခင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆန္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈ ေတြကိုပဲ အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ အေနအထားကို ေက်ာင္းသား ပတ္၀န္းက်င္က လက္မခံၾကပါဘူး။ အခု ၂၀၀၅ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ေက်ာင္သား ေက်ာင္းသူေတြကို ၾကံ့ဖြံ႔ထဲ ၀င္ခိုင္းျပီး သူတို႔ ၾသဇာ ေပါက္ေရာက္ေအာင္ ပိုျပီး ဖိအားေပးလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အေျခခံပညာေက်ာင္းစာေမးပြဲေတြမွာ ၾကံ့ဖြံ႔၀င္ရင္ အလိုလို ၁၆မွတ္ေပးသလို တကၠသိုလ္မွာ ၾကံ႔ဖြံ႔ ၀င္ရင္ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ အျပည့္ေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး လုပ္လာပါျပီ။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၀န္ထမ္းမွန္သမွ် ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ မွန္သမွ် ဘာအဖြဲ႔ အစည္းမွ မ၀င္ရဘူးလို႔ အမိန္႔ ထုတ္ထားတာပါ။ အခုက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ေခါင္းစဥ္မတတ္ဘဲ မတရား အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ စည္းရံုးေရးအလုပ္ကို လုပ္ေနတဲ့ ၾကံံ့ဖြံ႔ထဲကို အတင္း သြပ္သြင္း ေနတာမို႔လို႔လည္း ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ မေက်နပ္မႈေတြ ပို ၾကီးထြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ တကယ္ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုေပးမယ့္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ ဖြဲ႔ဖို႔ကို ေတာ့ ခြင့္မျပဳဘဲ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အေရးကိစၥကို ေျဖရွင္းေပးတာမ်ိဳး လုပ္ေပးတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိ္ဘဲ ေက်ာင္းသားထုကို လူထုနဲ႔ ရန္တိုက္ေပးရာ ေရာက္တဲ့ ၾကံ့ဖြံ႔လို အဖြဲ႔အစည္းထဲ ၀င္ခိုင္းတာဟာ ေက်ာင္းသား ေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကို မီးထိုးေပးေနတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

အထူးသျဖင့္ ဒီႏွစ္ဟာ ၉၆ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ၁၀ႏွစ္ျပည့္တဲ့ႏွစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား ေတြ ေနာက္ထပ္မနစ္နာရေလေအာင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဆရာၾကီးဆရာမၾကီးေတြက ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕အဓိက ျပႆနာေတြကို ဆရာ့က်င့္၀တ္ျဖစ္တဲ့ နာသံုးနာနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီေျဖရွင္းေပးၾကဖို႔ လိုပါတယ္။

ေမျငိမ္း (၂၄၊၉၊၀၆)



Saturday, September 15, 2007

တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲက လိုအပ္ခ်က္

၁၉၉၁ေနာက္ပိုင္းကစျပီး တကၠသိုလ္မွာ ဆရာဆရာမေတြရဲ႔ အလုပ္ခ်ိန္ဟာ တစ္ေန႔ကို ၁၂နာရီေလာက္ ရွိေန ခဲ့ ပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြဟာ သင္ၾကားေရးနဲ႔ အပတ္စဥ္ နည္းျပစာစီ Tutorial စစ္ေဆးေပးရတာေတြ အျပင္ ေက်ာင္း၀င္းလံုျခံဳေရး ဂ်ဴတီေတြပါ ေစာင့္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီလို ဆရာဆရာမေတြနဲ႔ မသက္ဆိုင္လွတဲ့ အပိုအလုပ္ေတြေၾကာင့္ အလုပ္ခ်ိန္မ်ားလြန္းတာဟာ အခု ၂၀၀၆ခုႏွစ္အထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ပါပဲ။ ဒါဟာ ဆရာ ဆရာမေတြရဲ သင္ၾကားေရးပိုင္းမွာ အားနည္း ဆုတ္ယုတ္လာရျခင္း အေၾကာင္းရင္း တစ္ခု လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၅ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အေထြေထြကုန္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔အတူ ေက်ာင္းစရိတ္ေတြ ၾကီးျမင့္လာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ ေရာ ဆရာေတြမွာပါ လိုအပ္ခ်က္ေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ ၾကံဳၾကိဳက္ လာၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အသိသာဆံုးကေတာ့ လူတန္းစားကြာဟမႈ ျပႆနာပါ။ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြ အေပၚ မွီျပီး စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြရဲ သားသမီးေတြ အေဆြအမ်ိဳးေတြ နဲ႔ သာမန္ ၀န္ထမ္း သားသမီးေတြ လက္လုပ္လက္စား သားသမီးေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္ အ၀န္းအ၀ိုင္းတစ္ခုထဲမွာ အခြင့္အေရးေတြ အေျခအေနေတြ သိသိသာသာ ကြာျခားလာပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ သာမန္ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ တင္းက်ပ္ လြန္း တဲ့ ေက်ာင္းစည္းကမ္းေတြက အဲဒီ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ အေပါင္းအပါ တစ္စုအတြက္ေတာ့ ဘာ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒမွ မရွိသလို ျဖစ္ေနတဲ့ အခါ ေက်ာင္းသားဲ႔ ပညာေရး အာဏာပိုင္ ေတြၾကားမွာ ျပႆနာေတြ ရွိလာပါတယ္။

ပိုဆိုးလာတာကေတာ့ ေက်ာင္းတြင္းမွာ ပန္းခ်ီျပပြဲ၊ ကာတြန္းျပပြဲ၊ အေပ်ာ္ထမ္း ကဗ်ာ စာအုပ္ ထုတ္ခြင့္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ရိုးရာ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား ေပ်ာ္ပြဲ ရႊင္ပြဲ ေတြ၊ လုပ္ခြင့္ မေပးေတာ့ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ သင္ၾကားေရးထဲမွာ အက်ဳံး၀င္တဲ့ ေလ့လာေရးခရီး (Excursion) ထြက္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြကိုေတာင္ ကန႔္သတ္ လိုက္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အထိန္း ခံ၀န္ခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးကို ကတိေပး လက္မွတ္ထိုးရတာေတာင္ အဖြဲ႔တိုင္းကို ခြင့္မျပဳ ပါဘူး။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူကိစၥ သိပ္ ထြန္းကားလာတာပါပဲ။ တကယ္ ရိုးသားၾကိဳးစားတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အမ်ားစုဟာ ေငြေၾကးခ်မ္းသာတဲ့ သူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ အဲဒီအခါ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဆရာဆရာမတခ်ိဳက ေက်ာင္းသား ေတြကို အရည္အေသြးနဲ႔ မဆံုးျဖတ္ဘဲ အဂတိလိုက္စားတဲ့အတြက္ ပညာထူးခၽြန္ပါလွ်က္နဲ႔ နစ္နာသြားရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိလာပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးရမႈေတြျဖစ္တဲ့အျပင္ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ေတြကိုပါ ထိခိုက္လာတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၆ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာေတာ့ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု အစတုန္းကလိုပဲ အင္းစိန္ျမိဳ႔နယ္၊ ေစာ္ဘြားၾကီးကုန္းက စားေသာက္ဆိုင္မွာ သြားစားတဲ့ စက္မႈတကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသား တစ္စု နဲ႔ စည္ပင္ရဲ တခ်ိဳ႕ ျပႆနာျဖစ္ရာက ေက်ာင္းသားေတြကို ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားျပီး မတရားသျဖင့္ ရိုက္ႏွက္တာကေန အေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပ လႈပ္ရွားမႈ ထပ္ျဖစ္ခဲ့ရေတာ့တာပါပဲ။ ေက်ာင္းသားေတြက စည္ပင္ရဲ ရဲ႕ မတရားမႈကို တရား၀င္ ေဖၚထုတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာမရ တဲ့ အတြက္ ဒီဇင္ဘာ၂ရက္ေန႔မွာ လႈပ္ရွားမႈၾကီး စျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ ပဲခူး ေမာ္လျမိဳင္ ဘားအံ မံုရြာ မေကြး တကၠသိုလ္ေတြကိုပါ လႈပ္ရွားမႈေတြ ပ်ံ႕သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၆ရက္ေန႔မွာေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ရန္ကုန္မွာ စစ္တပ္နဲ႔ လံုထိန္းေပါင္းျပီး အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ျပိဳကြဲသြားခဲ့ရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕ အဖမ္းခံရတာမ်ိဳး ထပ္ျဖစ္ ခဲ့ျပီး ေက်ာင္းသား တခ်ိဳ႕ ေတာခိုသြား ၾက ရပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေတြ အားလံုးကိုလည္း ပိတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကေတာ့ ဒီေန႔ထက္ထိ မရခဲ့ပါဘူး။ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ မရွိ သလို ေတာင္းဆိုေပးမယ့္သူလည္း မရွိပါဘူး။ အဲဒါကပဲ အဓိက ျပႆနာလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ အေရးကိစၥကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေက်ာင္းသား သမဂၢဖြဲ႔ခြင့္ကို အဓိက ထား ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

၂၀၀၆ခုႏွစ္မွာေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြက တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြြကိုေရာ ဆရာေတြကိုပါ သူတို႔ရဲ လက္ေ၀ခံျဖစ္တဲ့ ၾကံ႔ဖြံ႔အဖြဲ႔ထဲကို၀င္ဖို႔ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖိအား ေပးလာပါတယ္။ ၾကံ႔ဖြံ႔ အသင္း၀င္သူေတြကို သိသိသာသာ အခြင့္အေရးေပးျပီး အသင္း မ၀င္သူမ်ားကိုေတာ့ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကိုေတာင္ မရေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေနွာက္ယွက္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္တာ တမ်ိဳးပါပဲ။ ဒါေတြေၾကာင့္ပဲ အရည္ အေသြး မရွိတဲ့သူေတြက ေနရာရေနျပီး အရည္အေသြးရွိသူေတြ ေနရာမရတဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ေက်ာင္းသား အရည္အေသြးေတြ က်ဆင္းလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ အာဏာပိုင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးပါလွတဲ့ တကၠသိုလ္ ပညာေရးကို ပံ့ပိုး ရာမွာ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ေလာက္ေတာင္ ပံ့ပိုးမေပးတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ စီးပြားေရးမွာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တာမို႔ တကၠသိုလ္တက္တဲ့ ေက်ာင္းသားတိုင္း ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ သံုးႏိုင္ၾက ပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ မသံုးရင္လည္း ေစ်း သက္သာလွတဲ့ လိုင္းကားေတြကို ေခ်ာင္ေခ်ာင္ခ်ိခ်ိ စီးႏိုင္ပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံက ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ရဲ အေျခခံလစာက ဘတ္ ၇၀၀၀ ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသြားဖို႔ လိုင္းကားခက ေနတဲ့ေနရာ အနီးအေ၀းေပၚ မူတည္ျပီး အနည္းဆံုး ၁၀ဘတ္ကေန အမ်ားဆံုး ဘတ္၃၀ထိပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္း စားေသာက္ တန္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အရသာရွိတဲ့ အစားအေသာက္ ေတြကို ေစ်းအမ်ားဆံုး ၁၅ဘတ္ေပးရင္ အ၀ စားရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စာသင္ခန္း တစ္ခန္းမွာ လူအေယာက္ ၃၀ အမ်ားဆံုးရွိျပီး ေက်ာင္းသားေတြက လက္မခံ ဘူး လို႔ ေတာင္းဆိုလာရင္ အဆင္ေျပေအာင္ စီစဥ္ေပးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ အပူအပင္ မရွိဘဲ ပညာရဖို႔ တစ္ခုတည္းပဲ အာရံုစိုက္ရပါတယ္။

အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းေတြမွာ စာၾကည့္တိုက္ နဲ႔ အင္တာနက္ကို အလံုအေလာက္ ေပါေပါ မ်ားမ်ား စီစဥ္ ေပးထား ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ သင္ခန္းစာေတြ သင္ၾကားရာမွာလည္း အင္တာနက္နဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ကို အားျပဳရတဲ့ သုေတသနစာတမ္း တင္ရတာေတြ စာတမ္းဖတ္ရတာေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ နဲ႔အတူ ေက်ာင္းသားကိုယ္တိုင္ ခရီးသြားျပီး ေလ့လာျပဳစုရတဲ့ သုေတသနေတြကို အတန္း အလိုက္ လုပ္ၾကရပါတယ္။

အဲဒီအတြက္ ေငြေၾကးကုန္က်မႈ စရိတ္စကေတြကိုလည္း ေက်ာင္းက အေသးစိတ္ ပံ့ပိုးေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ တကၠသိုလ္ေတြက စာေတာ္တဲ့သူေတြအတြက္ ပညာသင္ဆုေတြ ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ခုဆိုရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ တကၠသိုလ္ေတြဟာ အစိုးရပိုင္ေတြေရာ ပုဂၢလိကပိုင္ေတြပါ တေျပးညီ တိုးတက္ျပီး စာေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသား အေရအတြက္ မ်ားလာတာမို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေက်ာင္းသြားတက္ဖို႔ ပညာသင္ဆု ရတဲ့သူ ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ေနာင္တခ်ိန္မွာ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ့္ လူငယ္ေတြရဲ အရည္အေသြး ေတာက္ေျပာင္ ေကာင္းမြန္ဖို႔ဟာ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစိုးရမင္းမ်ားရဲေစတနာနဲ႔ ပံ့ပိုးေပးမႈ အေပၚမွာ အမ်ားၾကီး မူတည္ေနတာပါ။ တကယ္က ျမန္မာေတြဟာ ဘယ္တုန္း က မွ မညံ့ခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လူငယ္အမ်ားစုဟာ Academic Freedom လို ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိမႈနဲ႔ နည္းပညာပိုင္းမွာ ခ်ိဳ႕တဲ့ရမႈေတြေၾကာင့္ ပညာေရး မွာ ေနာက္က် ညံ့ဖ်င္း ေနၾကရပါျပီ။ အဲဒီအတြက္ အဓိက တာ၀န္အရွိဆံုး ကလည္း ႏုိင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း

Friday, September 14, 2007

ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရး

တကၠသိုလ္ဆိုတာ ပညာရပ္ေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးေခၚ ေလ့လာ ဆည္းပူး က်င့္ၾကံရတဲ့ ေက်ာင္းပါ။ ေကာင္းတဲ့ အက်င့္အၾကံကို ဆည္းပူးႏိုင္တဲ့ ေနရာဌာန ပါ။ ဖြ႔ံျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ တကၠသိုလ္ ဆို တာ တကယ္ပဲ စာသင္သားေတြ အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ပညာဆည္းပူးခြင့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ခြင့္ လူမႈ ေပါင္း သင္း ဆက္ဆံ ခြင့္ေတြအျပည့္ ေပးထားရတဲ့ ေနရာေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ တကၠသိုလ္က စာသင္ သားေတြခမ်ာ ပညာေရးမွာလည္း နည္းပညာက အစ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ အထိ ဘယ္ေနရာမွာမွ မျပည့္စံုတဲ့အတြက္ စံမီပညာေရးကို မရၾကတဲ့အျပင္ ေက်ာင္း တြင္းမွာ ပညာဆည္းပူးသင္ယူခြင့္က အစ အသြားအလာ အေနအထိုင္ အဆံုး အခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရႈံုးေနၾကရပါတယ္။

၁၉၉၁ေနာက္ပိုင္း ေက်ာင္းေတြ ျပန္အဖြင့္မွာပဲ တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲမွာ စစ္တပ္ဆန္ဆန္ အမိန္႔ေပး ခ်ဳပ္ကိုင္ တဲ့ စနစ္ သံုးလာပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြကို အဆင့္ဆင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ တဲ့ Guardianship စနစ္ကို သံုးဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာ ဆရာမ တစ္ေယာက္ကို အနည္းဆံုး ေက်ာင္းသား အေယာက္ ၂၀ကေန ၅၀ထိ တာ၀န္ယူျပီး အဲဒီ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ေက်ာင္းတြင္း လႈပ္ရွားမႈကို ဂရုစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ ရမယ္လို႔ ခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းသားက တစ္ပတ္မွာ တစ္ရက္ အုပ္ထိန္းသူ ဆရာဆရာမကို လာေတြ႔ျပီး လက္မွတ္ ထိုးရပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းသားက ေက်ာင္းမွာ ျပႆနာ တစံုတရာျဖစ္ ရင္ တာ၀န္ယူ ထားရတဲ့ ဆရာ ဆရာမပါ ခံ၀န္ခ်က္ လက္မွတ္ ထိုးတာတို႔ ထုေခ်လႊာတင္တာတို႔ လုပ္ရမယ္လို႔ လည္း အမိန္႔ ထုတ္ပါ တယ္။ ဒါကို ဆရာ ဆရာမေတြက ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို နားလည္ေအာင္ ေျပာျပ ျပီး ထိန္းၾကရ ပါ တယ္။

ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အတန္းတက္ေအာင္ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္နဲ႔ ထိန္းရျပီး ျငိပ္၀ပ္နာခံေအာင္အတြက္ Guardianship စနစ္နဲ႔လည္း ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားတဲ့ သေဘာပါ။ ၊ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြအေနနဲ႔ စိတ္က်ဥ္းက်ပ္ရတဲ့အတြက္ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔လည္း အဆင္မေျပ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ့္အဓိက ဘာသာရပ္မဟုတ္ဘဲ စိတ္၀င္စားတဲ့ တျခား ဘာသာရပ္ေတြကို တျခားအတန္းေတြမွာ သြားျပီး ေလ့လာ နားေထာင္ ခြင့္ လည္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲမွာ မျဖစ္မေန ရွိရမယ့္ လြတ္လပ္စြာ ပညာဆည္းပူးခြင့္ကိုပါ အတားဆီးခံရတဲ့ အေျခအေနပါ။

ေနာက္ထပ္အေရးပါတဲ့ အက်ပ္အတည္းကေတာ့ အဂၤလိပ္လို သင္ယူရတဲ့ ျပႆနာပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ အဂၤလိပ္စာကို ၅တန္းေရာက္မွ စသင္ရတဲ့ စနစ္နဲ႔ ၾကီးျပင္းလာရတဲ့အျပင္ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ အထိအေတြ႔နည္းခဲ့တဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာစာဘာသာရပ္က လြဲျပီး က်န္တဲ့ ဘာသာရပ္အားလံုးကို အဂၤလိပ္လို သင္ရမယ္ လို႔ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ မူအသစ္ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ပညာသင္ယူရာမွာ အခက္အခဲ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ပညာေရးမွာ အေျခခံမေကာင္းခဲ့တဲ့ အတြက္ ခ်က္ခ်င္းၾကီး အဆင့္ျမွင့္ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့အခါ စာမလိုက္ႏိုင္တဲ့ ျပႆနာ ရွိလာပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဆရာဆရာမေတြကိုယ္တိုင္လည္း အဂၤလိပ္လို သင္ၾကားေရးမွာ အားနည္းတာေၾကာင့္ အခက္အခဲ ေပါင္းစံု ၾကံဳၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားက ဆရာဆရာမေတြအေပၚ အထင္ေသး လာတာ မ်ဳိးေတြ ရွိလာပါတယ္။ အာဏာ ပိုင္ေတြ ဘက္က ဆရာဆရာမေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရည္အေသြး ျမွင့္ မြမ္းမံ သင္တန္း ေပးတာ မ်ိဳးေလာက္ ကို ေတာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပံ့ပိုးမေပးခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာဆရာမ ေတြဟာ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အခက္အခဲေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္လာၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တကၠသိုလ္မွာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြေရာ ဆရာ ဆရာမ ေတြပါ စာသင္ခန္းမွာ မေပ်ာ္ၾက တဲ့အတြက္ ပညာရပ္ေတြမွာ သိပ္ မထူးခၽြန္ၾကေတာ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီ အခက္အခဲေတြကို ကူေျဖရွင္းေပး ဖို႔ဆိုေတာ့လဲ ဆရာဆရာမေတြက ေက်ာင္းသားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ ဖို႔သာ တာ၀န္ရွိျပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆီး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆို တင္ျပေပးတာမ်ိဳး ေတြ ကိုေတာ့ လုပ္ခြင့္မရွိၾကပါဘူး။

တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးမႈကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး ျပႆနာပါပဲ။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္း ေတြမွာ ဘိန္းျဖဴအပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး အမ်ဳိးမ်ဳိးကို လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္လို႔ ရပါတယ္။ ေခတ္စနစ္ထဲမွာ စိတ္ပ်က္ေနတဲ့ လူငယ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက မူးယစ္ေဆး၀ါးရဲ႔ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေခတ္ အဆက္ဆက္ ဘယ္ေတာ့မွ တိမ္ေကာမသြားတဲ့ ႏိုင္ငံအေရး၊ လူထုအေရးနဲ႔ ေက်ာင္းသား အေရး ကို ၾကည့္တဲ့ ေက်ာင္းသား မ်ိဳးဆက္ေတြကလည္း ရွိေနတာမို႔လို႔ ေက်ာင္းထဲမွာ လက္ကမ္း စာေစာင္ ျဖန္႔တာ နံရံမွာ စာကပ္တာေတြ လို ေက်ာင္း တြင္း လႈပ္ရွားမႈေတြကလည္း ရွိေနတာပါပဲ။ အာဏာပိုင္ ေတြဘက္က ေက်ာင္းပညာေရးေတြကို တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳး ေအာင္ လုပ္မေပးတဲ့အျပင္ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရး ေတြမွာ ပိုပိုျပီး ဆံုးရႈံးလာတာကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုခြင့္လည္း မရွိတာ ေၾကာင့္ ၁၉၉၆မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြမွာ မေက်နပ္သံေတြ ပို ၾကားလာရပါတယ္။

ကမၻာနဲ႔ အ၀ွမ္းမွာ တကၠသိုလ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းထဲမွာ ဆရာဆရာမနဲ႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားက သင္ခန္းစာေတြ ကို ေဆြးေႏြးျပီး အတူတူ အေျဖရွာၾက၊ စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ေတြ ရွာဖတ္ျပီး သုေတသန ေတြ လုပ္ၾကရတဲ့ စနစ္ မ်ဳိးနဲ႔ ေက်ာင္းသား နဲ႔ ဆရာ အတူ ပူးေပါင္းျပီး ၾကိဳးစားေနၾကရတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ဆရာ ဆရာမ ေရွ႕ကေန သင္သြားသမွ်ကို ျငိမ္ျငိမ္ေလး နားေထာင္ မွတ္စု လိုက္ေရးျပီး အလြတ္က်က္ စာေမးပြဲေျဖရတဲ့ ပံုစံေသနဲ႔ သြားေနၾကရ တုန္းပါ။ ဆရာဆရာမ ကလည္း ေက်ာက္သင္ပုန္းမွာ ေျမျဖဴနဲ႔ ေရးျပီး စာသင္တဲ့ စနစ္ကိုပဲ သံုးေနၾကရတုန္းပါ။ စာသင္သားကိုယ္တိုင္ သုေတသန စာတမ္း၊ ေလ့လာခ်က္ စာတမ္း မ်ဳိးေတြ မလုပ္ၾကရေတာ့ စာၾကည့္တိုက္လည္း မသြားျဖစ္ ၾကေတာ့ ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဘြဲ႔တစ္ခု သာရသြားျပီး စာၾကည့္တိုက္ ဘယ္မွာ ရွိမွန္းေတာင္မသိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါတယ္။

(ဒီလို စာၾကည့္တိုက္မ်ိဳး ျမန္မာျပည္မွာ မရွိပါ)

ေနာက္ထပ္ဆိုး၀ါးတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ေတြမွာလည္း စာအုပ္စာတမ္း ျပည့္ျပည့္စုံစံု လံုလံု ေလာက္ေလာက္ မရွိ ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ တိုင္းလည္း စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ငွားခြင့္ မရပါဘူး။ အခု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အထိ တကၠသိုလ္တိုင္းမွာ စာၾကည့္တိုက္ေတြက သာမန္ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အိမ္ကို စာအုပ္ ေပး မငွားပါဘူး။ ဂုဏ္ထူးတန္း မဟာတန္းေတြပဲ ငွားလို႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုးက ထိုင္းႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ေတြမွာ ကြန္ပ်ဴ တာ နဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ကို အဓိကသံုးတဲ့ ပညာေရးပံုစံကို အၾကီးအက်ယ္ အားေပးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ေတာင္ ေက်ာင္းသားတိုင္း အလံုအေလာက္ သံုးခြင့္ မရပါဘူး။ အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ေတြကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုေပးမယ့္သူလည္း မရွိပါဘူး။

တကယ္ေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေအာင္ ဘက္စံုက ပံ့ပိုး ကူညီခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဆရာကလည္း ဆရာအခြင့္အေရး ေက်ာင္းသား ကလည္း ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရး ေတြကို ခံစားခြင့္ရၾကမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းေတြမွာ ဘယ္လို ဆူပူ ေတာင္းဆိုမႈမ်ိဳးမွ ရွိလာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါမွ လည္း တည္ျငိမ္ျပီး ေခတ္မီ တိုးတက္တဲ့ ပညာေရးေလာကကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း

ပညာေရး ထိန္းခ်ဳပ္ခံရမႈ

ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုၾကီးေၾကာင့္ ေက်ာင္းႏွစ္ရွည္ပိတ္ျပီး ျပန္ဖြင့္တဲ့ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ က စျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးဟာ စနစ္တက်နဲ႔ကို အဖ်က္ဆီး ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ သင္ရိုးၫႊန္းတန္း ေတြနဲ႔ သင္ၾကားေရး ပိုင္းေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းေတြအထိ ဗဟိုက ၀င္ျပီး အာဏာသံုးခ်ဳပ္ကိုင္ လာခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာစာလို သမိုင္း လို ႏိုင္ငံနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြမွာ အမ်ားၾကီး ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ ကန္႔သတ္လာခဲ့ပါတယ္။

ဥပမာအျဖစ္ေျပာျပရရင္ ၁၉၉၁-၉၂ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ပထမႏွစ္ အထူးျပဳဘာသာရပ္ေတြ အားလံုးမွာ မသင္ မေနရ (compulsory) ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာစာဘာသာရပ္ရဲ႕ ဗဟုသုတ ဖတ္စာအျဖစ္ ျပဌာန္းထားတဲ့ ၀ိဓူရ ဇာတ္ေတာ္ ၾကီးကို သင္တဲ့ အခါမွာ မင္းက်င့္တရား ဆယ္ပါး ကို အက်ယ္မသင္ရဘူး လို႔ စာထြက္ပါတယ္။ သင္ရုိးထဲမွာ မျဖဳတ္ေပမဲ့ ဆရာၾကီး မင္းသု၀ဏ္တို႔ ဆရာတင္မိုးတို႔လို သူတို႔ကို သစၥာမခံတဲ့ ကဗ်ာဆရာၾကီး ေတြရဲ႔ ကဗ်ာေတြကို မသင္ရဘူးလို႔ တားပါတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက အသက္ထင္ရွား မရွိေတာ့တဲ့ ျမန္မာစာေပနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြရဲ႕ ဂုဏ္ေဆာင္ ဆရာၾကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းစာကို မသင္ရ ဘူးလို႔ တားတာပါပဲ။ မဟာ၀ိဇၨာတန္းေတြမွာ က်မ္းျပဳ ခြင့္လည္း မေပးေတာ့ ပါဘူး။ ဒါဟာ ေက်ာင္းသားအရြယ္ လူငယ္ေတြ သိသင့္ သိအပ္တဲ့ လြတ္လပ္ေရး အျမင္ေတြ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အျမင္ ေတြ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ေတြ နဲ႔ သမိုင္း တန္ဖိုးၾကီးတဲ့ စာေပေတြကို သင္ယူခြင့္ ဆံုးရႈံးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာစာ ဘာသာရပ္တခုတည္းက ဥပမာ ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

အဲသလို ၁၉၉၁-၉၂ ပညာသင္ႏွစ္ကေန ၁၉၉၅-၉၆ ပညာသင္ႏွစ္အတြင္းမွာ လက္ရွိ အစိုးရဟာ ပညာေရးထဲ ကို တျဖည္းျဖည္း ၀င္စြက္လာတာ ေတာ္ေတာ္ ထဲထဲ၀င္၀င္ ရွိလာ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို စာေမးပြဲ ေတာင္ ၀င္ေျဖစရာမလိုဘဲ အေအာင္ေပးခိုင္း တာမ်ဳိး ကို ပါေမာကၡတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေပါင္းျပီး အမ်ားၾကီး လုပ္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ပညာေရးေလာကထဲမွာ အဂတိ လိုက္စားက်င့္ ေရာက္လာပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ လူမ်ိဳး ဘာသာ မေရြး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ မေရြး၊ အသားအေရာင္ မေရြး၊ အယုတ္ အလတ္ အျမတ္ မေရြး တန္းတူ ပညာေရး ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ ပညာေရးေလာက ထဲမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ (discrimination)ေတြ ရွိလာပါတယ္။

အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ဆရာနဲ႔ တပည့္ၾကား.. ေက်ာင္းသားေတြအခ်င္းခ်င္း ၾကားထဲမွာ စိတ္၀မ္းကြဲမႈေတြ ျဖစ္လာ တာ ပါပဲ။ ဒါဟာ အဖ်က္ဆီးခံရမႈပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပညာေရးစနစ္ အဖ်က္ဆီးခံလာရတဲ့ ျပႆနာမွာ စစ္အစိုးရနဲ႔ ထပ္တူ တာ၀န္ရွိ တဲ့ အထဲမွာ ပါေမာကၡေတြ အပါအ၀င္ ပညာေရးအာဏာပိုင္ေတြလည္း ပါတယ္လို႔ ေျပာရမွာ ပါ။ တကယ္ေတာ့ ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ပါလွ်က္နဲ႔ အခြင့္အေရး၊ အာဏာနဲ႔ ေငြေၾကးကို မလြန္ဆန္ႏိုင္ၾကတာက အေျခခံအေၾကာင္းေတြပါပဲ။

အဲဒီအျပင္ ၁၉၉၂ခုႏွစ္ကစျပီး တကၠသိုလ္က ဆရာဆရာမေတြကစျပီး ေဖါင္ၾကီးမွာ သေဘာတရားေရး တစ္လ မြမ္းမံ သင္တန္းေတြ မတက္မေနရဆိုျပီး အမိန္႔ထုတ္ပါတယ္။ အသုတ္လိုက္ခြဲျပီးေတာ့ ဌာနဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္း အားလံုး တက္ၾကရတာ အခုထိပါပဲ။ အဲဒီ သင္တန္းဟာလည္း အမိန္႔နာခံတတ္ေအာင္ ပံုသြင္းျပီး သူတို႔ လုပ္တိုင္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ျပတဲ့ လုပ္ငန္း စဥ္ တစ္ခုပါပဲ။ ပညာရွင္ဆရာ ဆရာမေတြဟာ အဲဒီတုန္းက တာ၀န္ရွိ စစ္ အစိုးရ ထဲက အၾကီးအကဲတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုတင္ မကဘဲ လြတ္လပ္ ေရး ဗိသုကာ၊ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း နဲ႔ ျပည္သူလူထုအားလံုးကို ရိုင္းပ်ေစာ္ကားတဲ့ စကားေတြနဲ့ သင္တန္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေပးတာကို ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။

အဲဒီ သင္တန္းေတြဟာ စစ္အစိုးရအတြက္ ဆိုးက်ဳိးေရာ ေကာင္းက်ဳိးေရာ ရေစတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္းက်ဳိး ကေတာ့ သူတို႔ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အတိုင္းပဲ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အာဏာပိုင္အေပၚ အေၾကာက္တရားက ပိုၾကီးသြားပါတယ္။ ဆိုးက်ဳိးကေတာ့ လူထုနဲ႔ တသားတည္းရွိျပီး အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးတဲ့ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ကို ပိုျပီး မုန္းတီး စက္ဆုတ္သြားၾက တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၁၉၉၂ေနာက္ပိုင္း ျပည္ပကို ပညာရွင္ အေျမာက္အမ်ား ထြက္သြားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ အမ်ားၾကီး ဆံုးရႈံုးနစ္နာသလို ပညာရွင္ ေတြ အေနနဲ႔ကလည္း ျပည္တြင္းမွာ ဆက္ေနလို႔ ဘာတစ္ခုမွ လုပ္္ခြင့္မရွိတဲ့အျပင္ အႏၱရာယ္လည္း ၾကီးတဲ့အတြက္ ဆံုးရႈံးနစ္နာရတာပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ ၁၉၈၉ဒီဇင္ဘာမွာမွ ဒီမိုကေရစီရခဲ့တဲ့ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ႏိုင္ငံ ျပႆနာနဲ႔ ယွဥ္ျပီးေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ႏိုင္ငံတုန္းကဆိုရင္လဲ ကြန္ျမဴနစ္ အာဏာရွင္ ေတြက ဆရာေတြရဲ႕ သင္ၾကားေရးေတြကိုပါ ၀င္စြက္ဖက္ လာတဲ့အတြက္ ဆရာေတြ အလုပ္ထြက္ပစ္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီတုန္းက ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား (Czechoslovakia) ရဲ႕ အေျခေနက ဗမာျပည္ေလာကေတာင္္ မဆိုးပါဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။။ ဒါေတာင္ အာဏာရွင္ ေတြရဲ႕ မတရားတဲ့ မေလ်ာ္ကန္ တဲ့ အမိန္႔အာဏာေတြကို မလိုက္နာႏို္င္တဲ့ အတြက္ တကၠသိုလ္က ဆရာေတြဟာ အလုပ္ထြက္ျပီး တံမ်က္စည္းလွည္းတာ တို႔ ပန္းရံတို႔ လုပ္ၾကပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ အဲဒီ ဆရာေတြက ေျပာပါတယ္၊ မမွန္ကန္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ကို လူငယ္ ေတြ ေခါင္းထဲ ထည့္ေပးရတဲ့အလုပ္လို ယုတ္ညံ့တဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္တာ ထက္ေတာ့ ဒီလို အေျခခံအလုပ္မ်ဳိးေတြ လုပ္ရ တာ က သာေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ တဲ့။ အဲဒီတုန္းက စာေရးဆရာ ေတာ္လွန္ေရးသမား ျဖစ္ျပီး ခ်က္ နဲ႔ စလိုဗက္ကီးယား ကြဲျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ခ်က္ ရီပတ္ဗလစ္ႏိုင္ငံ (Czech Republic) ရဲ႕ သမၼတျဖစ္လာတဲ့ Vaclav Havel ေရးခဲ့တဲ့ The Power of the powerless စာအုပ္ထဲမွာ ေရးထားတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ မတရားအမိန္႔ေတြကို မနာခံႏိုင္သူေတြက ျပည္ပထြက္၊ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္ ထြက္ကုန္ၾကျပီး မလြန္ဆန္ရဲၾကတဲ့ နာခံႏိုင္သူေတြ က်ေတာ့လည္း မ်က္ေစ့စံုမွိတ္ နာခံၾကတာမို႔လို႔ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ အတြက္ အဓိကအက်ဆံုး ေထာက္တိုင္တစ္တိုင္ျဖစ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ၾကီး တစ္ခုလံုး ထိခိုက္ ပ်က္စီး သြားရတာပါ။ စစ္အစိုးရ သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္က မ်ဳိးဆက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ပညာေရးပိုင္းမွာ အမ်ားၾကီး ဆံုးရႈံးခဲ့ပါျပီ။ ဒါကို ဘယ္သူမွ ျငင္းလို႔မရႏိုင္ပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဒီလိုစနစ္အတြင္းမွာ က်မတို႔ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ ေနႏိုင္သလား ။ ဒီစနစ္က ျပည္သူ လူထုကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္သလား။ ျပည္သူလူထုကို အသံုးခ်ေနသလား။ ဒါပဲ စဥ္းစားရမွာပဲ .. လို႔ Vaclav Havel ရဲ႕ စကားကို ကိုးကား ျပီးေတာ့ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ တကယ္စဥ္းစားသင့္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း-၂၈၊ၾသဂုတ္၊၂၀၀၆။

က်ဴရွင္ျပႆနာ(၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ က်ဴရွင္ဟာ ထင္ထင္ရွားရွား ၾကီးစိုးေနတဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး တစ္မ်ဳိိးပါပဲ။ သူငယ္တန္းကေန စျပီး မဟာတန္းတက္တဲ့အထိ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေက်ာင္းသင္ပညာေရးေတြနဲ႔ အတူ က်ဴရွင္ကလဲ ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္ပါေန တာပါ။ တကယ္ေတာ့ က်ဴရွင္ဟာ ေကာင္းက်ဳိးေရာ ဆိုးက်ဳိးပါ ေပး တဲ့ ပညာေရးတစ္မ်ဳိး ပါပဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ ျမိဳ႕ေပၚေန လူတန္းစားမိဘေတြက သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြကို အသက္ ၃ႏွစ္ ေလာက္ကတည္းက မူၾကိဳပို႔တဲ့ အေလ့အထ ရွိပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးစလံုး အလုပ္လုပ္ ရတဲ့အတြက္ ကေလးေတြကို ေက်ာင္း ေစာေစာ ပို႔ၾကရတာပါပဲ။ အခုေခတ္ မူၾကိဳေတြက ေက်ာင္းလခ မ်ားမ်ား ယူျပီး စာကိုလည္း အျပိဳင္အဆိုင္သင္ၾကတာမို႔လို႔ ကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းၾကီးမေနခင္မွာဘဲ စာတတ္ေန ၾက ပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမိဳ႕ေပၚက သူငယ္တန္းဆရာေတြဟာ စာသိပ္သင္စရာ မလိုေတာ့ဘဲ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာေတြကို ဘယ္ေလာက္ အလြတ္ရသလဲ ဆိုတာကို ၾကည့္ျပီး အလြတ္က်က္စြမ္းရည္ တက္လာေအာင္ ေလ့က်င့္ ေပးရတာေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တာပါ။

အဲဒီအခါမွာ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာကို ၏..သည္ မလြဲ ရြတ္ႏိုင္ျပီး၊ ဆရာ ဆရာမက အကဲျဖတ္ အမွတ္ ေကာင္းေကာင္း ေပးလိုက္ရင္ အဆင့္ေကာင္းေကာင္း ရႏိုင္တာပါပဲ။ အဲလိုနဲ႔ ကေလးေတြဟာ အလြတ္ က်က္ ႏိုင္စြမ္းခ်င္း တူတဲ့အခါမွာေတာ့ ဆရာ ဆရာမ လက္ထဲက အကဲျဖတ္အမွတ္ကို ပို ရႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတန္းပိုင္ ဆရာ ဆရာမရဲ႕ က်ဴရွင္ဆီ ကို အလုအယက္ ေျပးၾကရေတာ့တာပါ။

ဒီလိုနဲ႔ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးေတြဟာ တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့လည္း ကိုယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ ဘာသာရပ္နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ က်ဴရွင္ေတြ ယူၾကရျပန္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ အတန္းမွာ မေပ်ာ္တာနဲ႔ ဆရာ ဆရာမ တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ တကၠသိုလ္မွာ က်ဴရွင္ေတြ က်ိတ္၀ိုင္းေတြ ရွိလာတာပါ။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ပညာသင္ႏွစ္ကစျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္မွာ ျပကၡဒိန္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ကို စာသင္ႏွစ္ ၂ႏွစ္ လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အတန္းတစ္တန္းကို ၆လတက္ျပီး စာသင္ႏွစ္တစ္ႏွစ္လို႔ သတ္မွတ္ လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ၀ိဇာသိပၸံ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႔ ပံုမွန္ ေလးႏွစ္သင္ ကာလကို ၃ႏွစ္သင္ကာလအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ ပါတယ္။

အဲဒီအခါမွာ စတုတၳႏွစ္သင္ရိုး တခ်ဳိိ႕ကို တတိယႏွစ္သင္ရိုးထဲ ထည့္သင္ရပါတယ္။ တတိယႏွစ္ သင္ရိုးတခ်ဳိ႕ကို ဒုတိယႏွစ္သင္ရိုးထဲ ေပါင္းထည့္ျပီး သင္ရပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ပထမႏွစ္ သင္ရိုးထဲလည္း ဒုတိယႏွစ္သင္ရိုးတခ်ဳိ႕ကို ထည့္သင္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင္ရိုးကသာ ပိုမ်ားလာျပီး သင္ရမယ့္အခ်ိန္က နည္းသြားတာေၾကာင့္မို႔၊ တကယ္ သင္ျပီဆို ရင္ စာသင္ႏွစ္နဲ႔အညီ စာမျပီးႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သင္ရိုးကုန္ အျပီး သင္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အမိန္႔က ရွိေန ေတာ့၊ ဆရာေတြအေနနဲ႔ မရရေအာင္ အခိ်န္လုျပီး သင္ၾကရတာမို႔လို႔ စံမီတဲ့ ပညာေရး မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဆရာ ဆရာမေရာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြပါ ထိခိုက္နစ္နာတဲ့ စနစ္ပါပဲ။

၂၀၀၃-၂၀၀၄ ပညာသင္ႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ျပကၡဒိန္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္မွာ စာသင္ႏွစ္ ၃ႏွစ္ကို အျပိဳင္ ဖြင့္တာမို႔ ဆရာ ဆရာမေတြဟာ စာေမးပြဲေတြ စစ္ေဆးေပးရတဲ့အလုပ္ေတြနဲ႔ သိပ္ပင္ပန္းၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခါ သင္ၾကားေရး ထဲမွာ ပိုျပီး အားေလ်ာ့ လာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလဲ ဒီျပႆနာကို က်ဴရွင္နဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းရ ပါေတာ့တယ္။ ဒါကလည္း တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲထိ က်ဴရွင္စနစ္ ထြန္းကားလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၄-၂၀၀၅ပညာသင္ႏွစ္ရဲ႕ တကၠသိုလ္ အတန္းတင္ စာေမးပြဲမွာဆိုရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ရံုးသံုး ဘာသာစကား ျဖစ္တဲ့အျပင္၊ ကိုယ္နဲ႔ ေန႔စဥ္ ထိေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာစာဘာသာ ကိုေတာင္မွပဲ တရား၀င္ေအာင္မွတ္ ၅၀ကို ေအာင္တဲ့ သူ မရွိတဲ့အတြက္ ၂၅မွတ္အထိ ေလွ်ာ့ခ် ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတာင္မွပဲ အက်အရႈံး မ်ားေနေသး တာမို႔ လို႔ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲ (Supplementary Exam) စစ္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆပ္ပလီ ေျဖၾကရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ ၈၀ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲကိုပါ အက်မ်ား ေန ေသး တာေၾကာင့့္္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲေတြကို ဒုတိယ အၾကိမ္ တတိယအၾကိမ္ေတြအထိ ၃ခါ စစ္ေပးခဲ့ ရပါ တယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေအာင္ခ်က္နႈန္း ေကာင္းေကာင္း ျပႏိုင္ရမွာမို႔လို႔ ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ အေအာင္ ေပးလိုက္ရတာပါပဲ။ ဒါကို ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း သိေနတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲကို အေရး မထားေတာ့ပါဘူး။ ေရးေျဖစရာ စာရေအာင္ က်ဴရွင္ေတြဆီ သြားလိုက္ရင္ ျပီးတာပဲလို႔ သေဘာထား လာၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အာဏာပိုင္ ေတြရဲ႕ အေအာင္ေပး ေရး မူ ကို အသံုးခ်ျပီး၊ ေလွၾကံဳလိုက္တဲ့ ဆရာ ဆရာမ တခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္း လာဘ္ယူဖို႔ ကိုသာ ဦးတည္ျပီး တကယ္တမ္းမွာ စာတတ္ေအာင္ သင္မေပးေတာ့တဲ့ က်ဴရွင္ေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲကို တစ္ၾကိမ္ပဲ ခြင့္ျပဳျပီး က်ဴရွင္ ကိစၥေတြကိုလည္း ေသခ်ာ စိစစ္ျပီး ကိုင္တြယ္ရမယ္လို႔ ပညာေရး၀န္ၾကီး ေဒါက္တာခ်မ္းျငိမ္းက ၫႊန္ၾကား ထား ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တကၠသိုလ္ ပညာေရး သမိုင္းမွာေတာ့ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ထိ ဟာ အရည္အေသြး အက်ဆင္းဆံုး ႏွစ္ေတြလို႔ ေျပာရမွာပါ။ လစာနဲ႔ စား၀တ္ေနေရး မလံုေလာက္မႈေတြေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြ ဘက္က သင္ၾကားေရးမွာ ေပါ့ေလ်ာ့လာ သလိုပဲ၊ မိဘေတြရဲ႕ ဘက္စံု အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ သားသမီးရဲ႕ အေျခ အေနမွန္ကို ေသခ်ာ ဂရုမစိုက္ႏိုင္ေတာ့တာေတြကလည္း လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးကို ထိခိုက္ေစပါ တယ္။ ျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ၀န္းက်င္မွာ ေပၚေပၚထင္ထင္ ရွိေနတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ေလာင္းကစား ေတြေၾကာင့္လည္း ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ေက်ာင္းပညာေရးမွာ အရည္အေသြး က်လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ က်ဴရွင္ဆိုတာကလည္း ဆရာ ဆရာမ ကို အပိုင္ကိုင္ျပီး စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ အတြက္သာ ျဖစ္ျပီး ေတာ့ စာတတ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္ မပါေတာ့သေလာက္ ျဖစ္လာပါျပီ။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ျပည္သူလူထုေတြ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ယူစရာ မလိုဘဲနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ေက်ာင္း ပညာေရးပဲ ျဖစ္သင့္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေျခအေန အမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ေက်ာင္းပညာေရးကို ေသေသခ်ာခ်ာ မရႏိုင္ တဲ့အခါမွာေတာ့ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ က်ဴရွင္ကို ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးတစ္ခု အေနနဲ႔ ေသေသ ခ်ာခ်ာ ၾကိဳးစား သင္ယူဖို႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ အဲလိုပဲ ဆရာ ဆရာမေတြ ဘက္ကလည္း အပို ေငြကုန္ ခံျပီး က်ဴရွင္ယူၾကရတဲ့ ကေလးေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပညာသင္ ေပးသင့္ သလို က်ဴရွင္မယူႏိုင္တဲ့ ကေလး ေတြကိုလည္း ေက်ာင္းစာသင္ခန္းထဲမွာ တကယ္ ပညာတတ္ေအာင္ သင္ေပးၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း
၂၀၀၆၊ၾသဂုတ္၂၀။

က်ဴရွင္ျပႆနာ

ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးေတြကို ေဆြးေႏြးရင္းအေ၀းသင္ပညာေရးထဲက Online Education အေၾကာင္း ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ ပညာေရးမွာ Information Technology ေခတ္ေရာက္ျပီလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ ေနတဲ့ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ ကိုသာ ေက်ာင္းပညာေရးအတြက္ တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အားေပးမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူငယ္ေတြဟာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ပညာေရးေတြကို ဆည္းပူး ရယူ ႏိုင္ၾကမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အနီးဆံုး ထိုင္းႏိုင္ငံမွာကေတာ့ IT ထြန္းကားတဲ့အတြက္ လူတိုင္း ကိုယ့္အရည္အခ်င္း ရွိသေလာက္ ပညာကို အလြယ္တကူ သင္ယူခြင့္ ရေနတာမို႔လို႔ ပညာေရးအဆင့္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အမ်ားၾကီး သာသြားတာပါ။

အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ စာသင္ခန္းေတြ ဆီမွာလဲ ထိေရာက္တဲ့ပညာေရးကို မရ ၊ Internet ကေနလည္း ေလ့လာခြင့္မရတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ အားကိုးရာက က်ဴရွင္ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ဆိုတာက ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး တမ်ိဳးလို ျဖစ္လာျပီ လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတစ္ပတ္မွာ က်ဴရွင္ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရက ၁၉၇၀ေလာက္ကစျပီး တြင္က်ယ္လာခဲ့ပါတယ္။ အစပ်ဳိးတာကေတာ့ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေတြကပါ။ မိဘႏွစ္ပါးလံုး အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ ေခတ္ကို ေရာက္လာတာနဲ႔အတူ ကေလး ပညာေရးကို မိဘက အခ်ိန္မေပးႏိုင္ၾကေတာ့တဲ့ အတြက္ ကေလးေတြကို စာေတာ္ဖို႔ သူတို႔ အတန္းပိုင္ ဆရာ ဆရာမဆီ အခ်ိန္ပို သင္ဖို႔ အပ္ရာကေန က်ဴရွင္ေတြ ေပၚလာတာပါ။ မဆလေခတ္မွာ ျပည္သူလူထု စား၀တ္ ေနေရး က်ပ္တည္းလာျပီး ၀န္ထမ္းေတြ လစာနဲ႔ ကုန္က်စရိတ္ မေလာက္မငွ ျဖစ္လာရာကေန အပို၀င္ေငြရတဲ့ အလုပ္ပိုေတြလုပ္လာၾကရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာေတြလည္း က်ဴရွင္ျပတဲ့ အပိုအလုပ္ကို လုပ္လာၾကရတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေဆးတကၠသိုလ္တို႔ စက္မႈတကၠသိုလ္တို႔လို အမွတ္ေကာင္းမွ ၀င္ခြင့္ရတဲ့ ေက်ာင္းမ်ဳိး၀င္ခြင့္ ရဖို႔အတြက္ ၁၀တန္းစာေမးပြဲ အမွတ္က အဓိက က်လာတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းမွာသင္တာနဲ႔ မလံုေလာက္ ေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆလာၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ဴရွင္ေတြ အမ်ားၾကီး ထြန္းကားလာတာ ပါပဲ။ အေစာပိုင္းတုန္းက ေက်ာင္းက ဆရာ ဆရာမေတြပဲ က်ဴရွင္သင္ရာကေန ေနာက္ပိုင္း မွာ ျပင္ပက်ဴရွင္ေတြပါ ရွိလာရာက ၁၉၇၅ခုႏွစ္ေလာက္မွာ အစိုးရက တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ျပီး က်ဴရွင္ဖြင့္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီ က်ဴရွင္ ေတြဟာ ၁၉၉၀ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀ိုင္းဆိုျပီးေတာ့ လူ ၁၀ေယာက္သာ အမ်ားဆံုး လက္ခံျပီး သင္တန္းေၾကး လည္း အမ်ားၾကီးေပးရတဲ့ ပံုစံကို ေျပာင္းသြားပါတယ္။

၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခခံပညာေရးမွာ ေက်ာင္းတြင္း သင္ၾကားမႈ အေျခအေနဟာ ေတာ္ေတာ္ ဆုတ္ယုတ္လာပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာေတြရဲ႔ လစာ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ ဆရာေတြဟာ စာသင္ခန္းကို စိတ္၀င္စားမႈ နည္းလာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း ဆရာေတြအေပၚ အားမရတာမ်ဳိး အျပန္အလွန္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ေခတ္စနစ္္ရဲ႕ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ အေျခခံပညာ အထက္တန္းရဲ႕ ဘာသာရပ္မ်ားတဲ့ အခက္အခဲေတြ အဂၤလိပ္လိုသင္တဲ့ ျပႆနာ ေတြေၾကာင့္ မိဘက သားသမီးပညာေရးကို မကူႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲလိုနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ ကို အခ်ိန္ျပည့္ ဂရုစိုက္ေပးႏိုင္တဲ့ ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစား ေဘာ္ဒါ ေတြ ေပၚလာပါတယ္၊ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ေလာက္ကစျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သားသမီးေတြကို ေဘာ္ဒါေက်ာင္း ထားတာ ေခတ္စားလာပါတယ္။ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းတခ်ဳိ႔ကေတာ့ တကယ္ပဲ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းေန ေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ေစတယ္ လို႔ ေက်ာင္းသားမိဘေတြက ေျပာပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ေစေရးဟာ ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ေက်ာင္း ဆရာ ေတြမွာ အထူး တာ၀န္ရွိတာပါ။ အခုေတာ့ ကေလးေတြက က်ဴရွင္ေတြမွာ ေဘာ္ဒါေက်ာင္း ေတြ မွာပဲ ေပ်ာ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလို ေပ်ာ္ခြင့္ရတာကလည္း တကယ့္ လူနည္းစုေလးပါပဲ။ က်ဴရွင္ေတြ ေဘာ္ဒါ ေတြရဲ႕ စရိတ္က သိပ္မ်ားတာမို႔လို႔ သာမန္ လူထုလူတန္းစားက သားသမီးေတြခမ်ာ အနားေတာင္ မကပ္ႏိုင္ ၾကပါဘူး။ အခု ၂၀၀၆-၂၀၀ရ ပညာသင္ႏွစ္အတြက္ဆိုရင္ ၀ိုင္းေၾကးက ဘာသာစံု ၁၀ေယာက္၀ိုင္း တစ္၀ိုင္းကို အနည္းဆံုး က်ပ္၁၀သိန္း ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္ခ်င္း က်ဴရွင္ခက တစ္လကို ၁သိန္းခြဲ ေလာက္ရွိတာပါ။ ေဘာ္ဒါေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားကို အစားအေသာက္ကအစ က်န္းမာေရး အဆံုးၾကည့္ေပးတာမို႔လို႔ တစ္ႏွစ္ ကို အနည္းဆံုး ေဘာ္ဒါေက်ာင္းကေတာင္ ၁၂သိန္းေပးရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေလာက္ ေငြေၾကး အကုန္ အက် မ်ားတဲ့ ပညာေရးကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစုသာ တတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ကေတာ့ ျပည္ပမွာ အလုပ္လုပ္ျပီး သားသမီးလည္း နည္းတဲ့သူေတြသာ တတ္ႏိုင္တာပါ။

သာမန္၀န္ထမ္းသားသမီးလို က်ဴရွင္အတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက်မခံႏိုင္တဲ့သူေတြကေတာ့ အမ်ားစုတက္ႏိုင္တဲ့ တန္းခြဲက်ဴရွင္ေတြမွာ တက္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီ က်ဴရွင္ေတြမွာေတာင္ မွ သင္တန္းေၾကးက အနည္းဆံုး တစ္ေယာက္ ကို တစ္လ ၆ေသာင္းရွိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ၆သိန္း ၇သိန္းေတာ့ ကုန္မွာပါ။ အဲဒီေလာက္ အကုန္အက်ခံထားရတဲ့ ပညာေရးရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ကေရာ တကယ္တန္ဖိုးရွိရဲ႕လား၊ တကယ္ေရာ အသံုးက်ရဲ႕လားဆိုတာကလည္း စဥ္းစားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။

ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ခုႏွစ္ ေမလမွာေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြက ေက်ာင္းဆရာဆရာမေတြ က်ဴရွင္ မျပရဘူး၊ ျပရင္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္အေရးယူမယ္လို႔ အမိန္႔ထုတ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းတခ်ဳိ႕ကိုလည္း စစ္ေဆးျပီး ပိတ္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရး အတြက္ တကယ္လည္း လိုအပ္ေနတဲ့ က်ဴရွင္ ယဥ္ေက်းမႈ ကေတာ့ ရွိေနရတုန္းပါပဲ။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ က်ဴရွင္ဆိုတာက တကၠသိုလ္အဆင့္၊ မဟာဘြဲ႔အဆင့္ေတြထိပါ ရွိေနတာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ က်ဴရွင္ေတြပဲ တက္ေနလို႔ က်ဴရွင္ေတြ ပိတ္ပစ္ရမယ္ ဆိုတာ ထက္ ေက်ာင္းမွာ စာကို ဂရုတစိုက္သင္ေပးဖို႔နဲ႔ ဆရာ ဆရာမေတြ စား၀တ္ေနေရး မပူပင္ရဘဲ စာ ေကာင္းေကာင္း သင္ေပးႏိုင္ေအာင္ ပံ့ပိုးေပးဖို႔ကသာ အစိုးရေတြရဲ႕ အေျခခံက်တဲ့ အဓိကတာ၀န္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း(၂၀၀၆)


Thursday, September 13, 2007

အေ၀းသင္ပညာေရး

ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ Non-formal Education ထဲက အေ၀းသင္ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၈၈အထိ ၀ိဇၨာသိပၸံတကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ စာေပးစာယူသင္တန္းဆိုတာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေန စာစဥ္ေတြေျဖ စာေမးပြဲေတြ ေျဖျပီး ဘြဲ႔ ယူႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတြ ႏွစ္ရွည္ပိတ္ျပီး ျပန္ဖြင့္တဲ့ ၁၉၉၁ကစျပီး စာေပးစာယူသင္တန္းဌာနကို အဆင့္ျမင့္ပညာဌာန လက္ေအာက္ခံ အေ၀းသင္ေကာလိပ္လို႔ ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ သီးျခား တကၠသိုလ္ၾကီးတစ္ခုအေနနဲ႔့ အေ၀းသင္တကၠသိုလ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ အစတုန္းက ၀ိဇၨာ သိပၸံ ဘာသာတြဲေတြပဲ ရွိရာကေန တျဖည္းျဖည္း တိုးလာ လိုက္တာ အခုဆိုရင္ သက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္အဆင့္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးပညာတို႔၊ ဥပေဒပညာတို႔လို ဘာသာရပ္ ေတြကိုေတာင္ အေ၀းသင္ အျဖစ္နဲ႔ ဘြဲ႔ေပးေနပါျပီ။

အေ၀းသင္ပညာေရးက ေငြေၾကးမ်ားမ်ား မတတ္ႏိုင္တဲ့ လူေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရင္း ေက်ာင္းတက္ခ်င္တဲ့ လူေတြအတြက္ သိပ္အဆင္ေျပတဲ့ ပညာေရးပါ။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအတြက္ ရွိသင့္တဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၂၀၀၁မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔စခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသား ပညာရည္ ျမင့္မားမႈ ႏွစ္ရွည္ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္း ထဲမွာ

-အေ၀းသင္ပညာေရးစနစ္ကို တိုးခ်ဲ႔ၿပီး လြတ္လပ္ေသာတကၠသိုလ္ပညာေရးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ထိေရာက္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြရန္။
-နည္းပညာမ်ားအသုံးျပဳ၍ အဆုံးမရိွပညာသင္ၾကားႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို စီစဥ္ေပးရန္။
ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို အေသအခ်ာ ထည့္ျပီး ေရးဆြဲထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ အေ၀းသင္ပညာေရးကေန ဘြဲ႔ရေတြ အေရအတြက္ အမ်ားၾကီး ထုတ္လုပ္ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။

ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ အေ၀းသင္ပညာေရးဆိုတာ Online Education ပါပဲ။ Internet ကို သံုးျပီးေတာ့ ကိုယ့္ ဘာသာ သင္ယူရတာပါ။ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အခ်ိန္ဇယားေတြ အတိုင္း သင္ခန္းစာေတြယူျပီး အပတ္စဥ္ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့မွ လိုအပ္ရင္ အနီးကပ္ ေဆြးေႏြးတန္းေတြ သြားတက္ျပီး စာေမးပြဲ ေျဖရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘယ္သူမဆို အလုပ္ခ်ိန္ေတြကို မထိခိုက္လွဘဲ ဘြဲ႔ယူႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ သိပ္မဖြ႔ံျဖိဳးမတိုးတက္ေသးတာေၾကာင့္ေရာ လူတိုင္း အင္တာနက္ မသံုးႏိုင္တာ ေၾကာင့္ ေရာ ႏိုင္ငံတကာက Online Education ေတြကို လုပ္ခြင့္ မရႏိုင္ၾကပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အေ၀းသင္ပညာေရးစနစ္မွာေတာ့ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္အဓိက ေက်ာင္းသား ေတြဟာ တႏွစ္ပတ္လံုး စာကို မျမင္ဖူးၾကဘဲ စာေမးပြဲနီးမွ ၁၀ရက္ အနီးကပ္ သင္တန္း ဆိုျပီး တက္ၾကရပါတယ္။ ျပီးတာနဲ႔ စာေမးပြဲ စစ္တာမို႔ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ပညာမတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ အေ၀းသင္ဌာနက ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ေလ့လာရမယ့္ စာအုပ္စာတမ္းကို ျပည့္စံုေအာင္ ထုတ္မေပးဘဲ ခ်န္ထားတာတို႔၊ စာစဥ္ေတြကို အခေၾကးေငြယူျပီး ေျဖေပးတာတို႔ လုပ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းစာနဲ႔ နဲနဲမွ မနီးစပ္ ေတာ့ပါဘူး။

အေ၀းသင္ပညာေရးရဲ႔ ေနာက္ထပ္ ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ပို႔ခ်ခ်က္လမ္းၫႊန္ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ထုတ္ေပးထားတဲ့အျပင္ အဆင္သင့္ စာျပင္ထားတဲ့ အေျဖစာအုပ္ေတြကို ေလ့လာမႈလမ္းၫႊန္ ဆိုျပီး ထပ္ထုတ္ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကို အလြယ္လမ္း လိုက္ေအာင္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြက စာမဖတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ဆရာဆရာမေတြကလဲ စာသင္ဖို႔ အထူးတလည္ မျပင္ဆင္ ၾကေတာ့ပါဘူး။ ပိုဆိုးတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာစာကလြဲျပီး က်န္တဲ့ ဘာသာတိုင္း ကို အဂၤလိပ္လို သင္တဲ့အတြက္ အေျခခံပညာေရးထဲမွာ အဂၤလိပ္စာအေျခခံ မေကာင္းခဲ့ၾကရတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ ၾကရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေအာင္ခ်က္ႏႈန္း ေကာင္းရမယ္ ဆိုတဲ့မူေၾကာင့္ ဘယ္လိုေျဖေျဖ ေအာင္တာမ်ဳိးမို႔လို႔ ပညာသင္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားဟာ ေမးခြန္းအရ ၆ပုဒ္ေျဖရမယ့္ တစ္ဘာသာကို စာ ၅ပုဒ္ပဲ က်က္ျပီး ၃ပုဒ္ေလာက္ ေျဖထားရင္ကို စာေမးပြဲေအာင္တဲ့ အေျခေနထိ ေရာက္လာပါတယ္။

အဲလိုနဲ႔ ၁၉၉၅ေနာက္ပိုင္းကစျပီး အေ၀းသင္ပညာေရးအေျခေန ဆုတ္ယုတ္လာခဲ့တာ ၁၉၉၈ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေ၀းသင္ စာေမးပြဲေတြရဲ႕ သမိုင္းမွာ အဆိုးဆံုးျဖစ္တဲ့ စာေမးပြဲကို ခိုးကူးေျဖလို႔ရတဲ့ ျပႆနာ စလာတာပါပဲ။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ စာေမးပြဲမွာ ေက်ာင္းသား စာခိုးခ်တာကို မဖမ္းရဘူး၊ ဖမ္းလို႔ ျပႆနာတက္ရင္ ဆရာသာ အလုပ္ထြက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ႏႈတ္မိန္႔ကို ပညာေရး၀န္ၾကီးကတဆင့္ သက္ဆိုင္ရာ ပါေမာကၡေတြ ေက်ာင္း အာဏာပိုင္ ေတြက တရား၀င္ ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပဲ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုက ခိုးခ်ေျဖတဲ့လမ္းကို ပို ေရြးလာၾကပါတယ္။ ၂၀၀၀ခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီ ျပႆနာက ပံုမွန္တကၠသိုလ္ ပညာေရးနယ္ပယ္အထိ ကူးစက္ပ်႔ံႏွံ႔ သြားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာေရး ဆိုင္ရာ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ စာရိတၱပါ ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးလာပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာေရးစနစ္တခု ေလ်ာ့လ်ဲမႈရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ပါပဲ။

၂၀၀၁-၂၀၀၂ ပညာသင္ႏွစ္မွာေတာ့ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္းရဲ႔ ပထမ ၅ႏွစ္ လုပ္ငန္းစဥ္ အေနနဲ႔ အေ၀းသင္ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ျမိဳ႔နယ္အလိုက္ Multi-media Room ေတြ ဖြင့္ေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ လမ္းပမ္း သြားလာေရး အခက္အခဲ၊ လွ်ပ္စစ္မီး မလာတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိတဲ့အျပင္ ပံုမွန္ဖြင့္ေပးတာမ်ဳိးလည္း မရွိတာေၾကာင့္ သင္ယူေရးအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ အကူအညီမ်ိဳး မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ႏွစ္တိုင္းႏွစ္တိုင္း သင္ၾကားေရးသင္ယူေရးေတြမွာ ခ်ိခ်ိနဲ႔နဲ႔ နဲ႔ ေအာင္ခ်က္ကေတာ့ျဖင့္ ထိပ္တန္း ေရာက္ေနတုန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာ ေသခ်ာ မတတ္တဲ့ ဘြဲ႔ရေတြကိုလဲ အမ်ားၾကီး ထုတ္လုပ္ ေပး ေနတုန္းပါ။

တကယ္ေတာ့ အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ကာယကံရွင္ရဲ႕ အရည္အေသြးေပၚ မူတည္ျပီး တသက္လံုး သင္ယူ သြားႏိုင္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိးမို႔လို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ သိပ္ကို ေအာင္ျမင္ေနတာပါ။ ကိုယ္ ႏိုင္ရင္ႏိုင္သလို ဘြဲ႔ႏွစ္မ်ဳိးကိုေတာင္ တခ်ိန္ထဲ ရႏိုင္ ယူႏိုင္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပင္ပ ကမၻာမွာ တကယ့္ကို ပညာေခတ္ လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ပညာတတ္ေတြ ပညာရွင္ေတြ ေပၚထြက္ေနတာပါပဲ။ ဒါဟာ နည္းပညာ ဖြ႔ံျဖိဳးမႈနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ယူႏိုင္ခြင့္ရွိျခင္းေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးေတြ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေကာင္းမြန္ စနစ္က်တဲ့ ပညာေရးပံုစံေတြေၾကာင့္ပါပဲ။

အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ပညာလိုလားသူေတြအဖို႔ေတာ့ ကမၻာ့ပညာေခတ္ကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ အတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရမ်ား ပညာေရး တာ၀န္ရွိ လူၾကီးမ်ားက အေ၀းသင္ ပညာေရးစနစ္ကို တန္ဖိုးရွိေအာင္ လက္ေတြ႔ အသံုးက်ေအာင္ ဦးေဆာင္ ျပဳျပင္စီစဥ္ေပးၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

ေမျငိမ္း
၈၊၈၊၀၆

ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရး

ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္း ပညာေရး အေၾကာင္း ေဆြးေႏြး ခ်င္ပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္းဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ရင္းႏွီးျပီးသားပါ။ အထက္တန္းအဆင့္ ျမန္မာစကားေျပ သင္ရိုးထဲက စာေရးဆရာမန္းတင္ရဲ႕ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသား စကားေျပမွာ ဟိုတခ်ိန္တုန္းက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ပညာေရး ယဥ္ေက်းမႈ ကို အေသးစိတ္က်က် ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အေျခခံပညာတတ္ဖို႔နဲ႔ ယဥ္ေက်းလိမ္မာရွိမႈေတြကို ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေတြ က သင္ၾကားေပးႏိုင္တယ္လို႔ လူၾကီးမိဘေတြက ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နယ္ဘက္က ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဟာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြနဲ႔ မလြတ္ၾကသေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသင္ရိုး နဲ႔ အတူ ဗုဒၶဘာသာကိုပါ သင္ေပး တာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာေရးက ျဗိတိသွ်လက္ထက္မွာ ေမွးမွိန္သြားတာပါ။ ကိုလိုနီအစိုးရက ေခတ္မီ သိပၸံပညာနဲ႔ အဂၤလိပ္စာကို အားေပးလာတာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ အလွမ္းေ၀းတဲ့ နယ္ေဒသ ေတြနဲ႔ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ၾကီးမားတဲ့ ဗမာေတြအၾကားမွာေတာ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ေက်ာင္း ေတြက ေပ်ာက္ပ်က္မသြားခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ ေက်ာင္းစာနဲ႔အတူ ဘ၀ေနနည္းေတြကိုပါ ဘာသာေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ျပီး သင္ေပးတာမို႔ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္ ျပဳစုခဲ့တဲ့ J.S Furnivall က ဘယ္သူမွ မယွဥ္ႏိုင္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈပဲလို႔ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတာင္ အဲဒီတုန္းက သင္ၾကားပံုက ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ၾကိမ္လံုးကိုင္ျပီး ကေလးေတြက လက္ပိုက္ မ်က္ေစ့စံုမွိတ္ျပီး ယံမဂၤလာ ဒြာဒႆဟိကို က်ံဳးေအာ္ၾကရတာမ်ဳိးပါ။ အခုထိ ျမန္မာျပည္မွာ မတိမ္ေကာေသးတဲ့ ဆရာေတြ သင္ၾကားေပးသူ ေတြက ဦးေဆာင္တဲ့ Teacher centered စနစ္ပါ။

အခု ၂၀၀၀ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္း ပညာေရး ျပန္ထြန္းကားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာတျပည္လံုးမွာ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ စာရင္း အရ ကို ေက်ာင္းေပါင္း ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိေနပါျပီ။ အရင္က မူလတန္းအဆင့္ေလာက္နဲ႔ ျဗိတိသွ် ေခတ္ေနာက္ပိုင္း မွာ ေႏြရာသီ ဗုဒၶဘာသာ သင္တန္းေတြေလာက္ထိပဲ ရွိခဲ့တဲ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာေရးဟာ ဒီဘက္ေခတ္ ၂၀၀၀ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမိဳ႔ၾကီးျပၾကီးေတြမွာကိုပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြ အမ်ားၾကီး ရွိလာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပညာအဆင့္ကလဲ ေရးတတ္ဖတ္တတ္ရံု မူလတန္း အဆင့္ေလာက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အလယ္တန္းဆင့္အထက္တန္းဆင့္ထိ ရွိလာပါျပီ။

ဒီေနရာမွာ အခု ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရးနဲ႔ အရင္တုန္းက ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတို႔ ကြာျခားတာ ကေတာ့ ဘုန္းၾကီးေတြ ကခ်ည္းပဲ စာသင္ေပးတာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အခု ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရး ကေတာ့ ေခတ္ ပညာတတ္ ဆရာဆရာမေတြက အစိုးရေက်ာင္းရဲ႕ သင္ရိုးအတိုင္း စနစ္တက်သင္ေပးတဲ့ ေက်ာင္းေတြ ျဖစ္ေနပါျပီ။ သင္ၾကားနည္း စနစ္ေတြဆိုရင္လည္း ေခတ္မီတိုးတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားရဲ႕ သင္ယူႏိုင္မႈနဲ႔ သင္ယူ လိုစိတ္ကို ဦးစားေပးတဲ့ (Student centered) နည္းကို ၾကိဳးစားျပီး သံုးေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆရာ ဆရာမ ေတြကလည္း ကေလးေတြအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့ သင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြကို ဖတ္ရႈေလ့လာၾက ေဆြးေႏြး ၾကျပီး ေတာ့မွ စာသင္ခန္းေတြကို စနစ္တက် ကိုင္တြယ္လာၾကတာကိုလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္း အမ်ားၾကီး ရွိလာရတာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ပဲလို႔ ေျပာရမွာပါ၊ မိဘေတြ စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းလာတဲ့အတြက္ ကေလးပညာေရးအတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတဲ့ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးကို သင္မေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒါ ေၾကာင့္ အခမဲ့ျဖစ္တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေတြဆီ ေျပးၾကရတာပါ။ အဲလိုန႔ဲပဲ ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ ကေလးေတြ… မိဘမဲ့ကေလးေတြရဲ႕ အားကိုးရာအျဖစ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္းေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚလာတာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ Non-formal Education သာျဖစ္တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူတိုင္းအတြက္ ပညာေရး( Education for all) ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚေပး ေနတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ျဗိတိသွ်လက္ထက္ကစျပီး ေမွးမွိန္ေနခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရးကို ျပန္ျပီး အသက္ ၀င္လာ ေစတာက ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ မႏၱေလး ေဖာင္ေတာ္ဦး ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စာသင္သား ၃၉၄ေယာက္ကို ဆရာ ဆရာမ ၁၀ေယာက္နဲ႔အတူ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္ စာ၀င္သင္ျပီး စခဲ့ရတာပါ။ အခု၂၀၀၅-၂၀၀၆ပညာသင္ႏွစ္မွာေတာ့ စာသင္သား ၆၃၉၀ နဲ႔ ဆရာဆရာမ အေရအတြက္က ၁၃၀ရွိလာျပီး အထက္တန္းအဆင့္ထိ သင္ေပးေနရပါျပီ။ ေက်ာင္းမွာ ကြန္ပ်ဴတာခန္းနဲ႔ စာၾကည့္တိုက္လည္း ရွိပါတယ္။ ဆရာေတာ္က တကယ့္ကို အျမင္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ စီစဥ္ေပးထားတာပါပဲ။ ေဖာင္ေတာ္ဦးေက်ာင္းမွာ မိဘမဲ့ကေလးေတြကိုလည္း ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစား လက္ခံေမြး ထားပါ ေသးတယ္။ ဆရာေတာ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြအတြက္ အနာဂတ္ဘ၀ တိုးတက္ဖို႔ကိစၥမွာ အေရးၾကီးဆံုးက ပညာေရးပါပဲတဲ့။ ေဖါင္ေတာ္ဦးေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ၂၀၀၆ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ခ်င္းတြင္းမဂၢဇင္း မွာ ျမတ္သာေ၀ ဆိုတဲ့ စာေရးဆရာက အေသးစိတ္ ေရးထားခဲ့ပါတယ္။

အရင္ကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြကို ျမန္မာကေလးေတြ ဘာသာေရးနဲ႔ နီးစပ္ေအာင္၊ စာေရးစာဖတ္ အေျခခံ ေကာင္းရေအာင္ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေလာက္နဲ႔ပဲ ပို႔ၾကတာပါ။ အခုကေတာ့ ေက်ာင္းပညာေရးအတြက္ ေငြၾကး မတတ္ႏိုင္လို႔ ေက်ာင္းမေနၾကရတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ အနည္းဆံုး အေျခခံပညာရဖို႔မွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြက အေရးပါလာပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ဖြင့္တဲ့ ေက်ာင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ဘာသာေရး အကန္႔အသတ္ ရွိသြားတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ တျခားဘာသာ၀င္ ကေလးေတြပါ စာသင္ၾကားခြင့္ရေအာင္ အခမဲ့ အကူအညီေပးေနတဲ့ NGO အဖြဲ႔မ်ားကို စာသင္ေက်ာင္း ေတြ ဖြင့္ခြင့္ေပးသင့္ ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖၚရာ ေရာက္မွာပါ။

တကယ္ေတာ့ ပညာေရးဟာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက မ႑ိဳင္ျဖစ္တာမို႔ အဘက္ဘက္က ယိုင္လဲ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဗုံးဗံုး က်မသြားေအာင္ ထိန္းဖို႔ဆိုရင္ နိုင္ငံသားတိုင္း ပညာတတ္ေရး၊ ပညာသင္ႏိုင္ေရးဟာ အေရးၾကီးလွတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ပါ။ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္ကို ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္းေတြက ျဖည့္ဆည္းေပး ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလိုပဲ လူထုေတြဘက္ကလည္း ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရးကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ၀ိုင္း၀န္းအားေပးၾကရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ပညာတတ္ေတြ ထြန္းကားလာမွာမို႔ ေခတ္မီ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ေရးမွာ အမ်ားၾကီး လြယ္ကူလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
၁ၾသဂုတ္၊၂၀၀၆။

Building Knowledge Economies စာတမ္း(၅)

ကမာၻ႔ဘဏ္ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းပါ Building Knowledge Economies ပညာေရးဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္ မ...