ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရး

တကၠသိုလ္ဆိုတာ ပညာရပ္ေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးေခၚ ေလ့လာ ဆည္းပူး က်င့္ၾကံရတဲ့ ေက်ာင္းပါ။ ေကာင္းတဲ့ အက်င့္အၾကံကို ဆည္းပူးႏိုင္တဲ့ ေနရာဌာန ပါ။ ဖြ႔ံျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ တကၠသိုလ္ ဆို တာ တကယ္ပဲ စာသင္သားေတြ အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ပညာဆည္းပူးခြင့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ခြင့္ လူမႈ ေပါင္း သင္း ဆက္ဆံ ခြင့္ေတြအျပည့္ ေပးထားရတဲ့ ေနရာေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ တကၠသိုလ္က စာသင္ သားေတြခမ်ာ ပညာေရးမွာလည္း နည္းပညာက အစ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ အထိ ဘယ္ေနရာမွာမွ မျပည့္စံုတဲ့အတြက္ စံမီပညာေရးကို မရၾကတဲ့အျပင္ ေက်ာင္း တြင္းမွာ ပညာဆည္းပူးသင္ယူခြင့္က အစ အသြားအလာ အေနအထိုင္ အဆံုး အခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရႈံုးေနၾကရပါတယ္။

၁၉၉၁ေနာက္ပိုင္း ေက်ာင္းေတြ ျပန္အဖြင့္မွာပဲ တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲမွာ စစ္တပ္ဆန္ဆန္ အမိန္႔ေပး ခ်ဳပ္ကိုင္ တဲ့ စနစ္ သံုးလာပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြကို အဆင့္ဆင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ တဲ့ Guardianship စနစ္ကို သံုးဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာ ဆရာမ တစ္ေယာက္ကို အနည္းဆံုး ေက်ာင္းသား အေယာက္ ၂၀ကေန ၅၀ထိ တာ၀န္ယူျပီး အဲဒီ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ေက်ာင္းတြင္း လႈပ္ရွားမႈကို ဂရုစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ ရမယ္လို႔ ခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းသားက တစ္ပတ္မွာ တစ္ရက္ အုပ္ထိန္းသူ ဆရာဆရာမကို လာေတြ႔ျပီး လက္မွတ္ ထိုးရပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းသားက ေက်ာင္းမွာ ျပႆနာ တစံုတရာျဖစ္ ရင္ တာ၀န္ယူ ထားရတဲ့ ဆရာ ဆရာမပါ ခံ၀န္ခ်က္ လက္မွတ္ ထိုးတာတို႔ ထုေခ်လႊာတင္တာတို႔ လုပ္ရမယ္လို႔ လည္း အမိန္႔ ထုတ္ပါ တယ္။ ဒါကို ဆရာ ဆရာမေတြက ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို နားလည္ေအာင္ ေျပာျပ ျပီး ထိန္းၾကရ ပါ တယ္။

ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အတန္းတက္ေအာင္ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္နဲ႔ ထိန္းရျပီး ျငိပ္၀ပ္နာခံေအာင္အတြက္ Guardianship စနစ္နဲ႔လည္း ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားတဲ့ သေဘာပါ။ ၊ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြအေနနဲ႔ စိတ္က်ဥ္းက်ပ္ရတဲ့အတြက္ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔လည္း အဆင္မေျပ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ့္အဓိက ဘာသာရပ္မဟုတ္ဘဲ စိတ္၀င္စားတဲ့ တျခား ဘာသာရပ္ေတြကို တျခားအတန္းေတြမွာ သြားျပီး ေလ့လာ နားေထာင္ ခြင့္ လည္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲမွာ မျဖစ္မေန ရွိရမယ့္ လြတ္လပ္စြာ ပညာဆည္းပူးခြင့္ကိုပါ အတားဆီးခံရတဲ့ အေျခအေနပါ။

ေနာက္ထပ္အေရးပါတဲ့ အက်ပ္အတည္းကေတာ့ အဂၤလိပ္လို သင္ယူရတဲ့ ျပႆနာပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ အဂၤလိပ္စာကို ၅တန္းေရာက္မွ စသင္ရတဲ့ စနစ္နဲ႔ ၾကီးျပင္းလာရတဲ့အျပင္ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ အထိအေတြ႔နည္းခဲ့တဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာစာဘာသာရပ္က လြဲျပီး က်န္တဲ့ ဘာသာရပ္အားလံုးကို အဂၤလိပ္လို သင္ရမယ္ လို႔ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ မူအသစ္ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ပညာသင္ယူရာမွာ အခက္အခဲ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ပညာေရးမွာ အေျခခံမေကာင္းခဲ့တဲ့ အတြက္ ခ်က္ခ်င္းၾကီး အဆင့္ျမွင့္ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့အခါ စာမလိုက္ႏိုင္တဲ့ ျပႆနာ ရွိလာပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဆရာဆရာမေတြကိုယ္တိုင္လည္း အဂၤလိပ္လို သင္ၾကားေရးမွာ အားနည္းတာေၾကာင့္ အခက္အခဲ ေပါင္းစံု ၾကံဳၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားက ဆရာဆရာမေတြအေပၚ အထင္ေသး လာတာ မ်ဳိးေတြ ရွိလာပါတယ္။ အာဏာ ပိုင္ေတြ ဘက္က ဆရာဆရာမေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရည္အေသြး ျမွင့္ မြမ္းမံ သင္တန္း ေပးတာ မ်ိဳးေလာက္ ကို ေတာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပံ့ပိုးမေပးခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာဆရာမ ေတြဟာ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အခက္အခဲေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္လာၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တကၠသိုလ္မွာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြေရာ ဆရာ ဆရာမ ေတြပါ စာသင္ခန္းမွာ မေပ်ာ္ၾက တဲ့အတြက္ ပညာရပ္ေတြမွာ သိပ္ မထူးခၽြန္ၾကေတာ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီ အခက္အခဲေတြကို ကူေျဖရွင္းေပး ဖို႔ဆိုေတာ့လဲ ဆရာဆရာမေတြက ေက်ာင္းသားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ ဖို႔သာ တာ၀န္ရွိျပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆီး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆို တင္ျပေပးတာမ်ိဳး ေတြ ကိုေတာ့ လုပ္ခြင့္မရွိၾကပါဘူး။

တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးမႈကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး ျပႆနာပါပဲ။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္း ေတြမွာ ဘိန္းျဖဴအပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး အမ်ဳိးမ်ဳိးကို လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္လို႔ ရပါတယ္။ ေခတ္စနစ္ထဲမွာ စိတ္ပ်က္ေနတဲ့ လူငယ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက မူးယစ္ေဆး၀ါးရဲ႔ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေခတ္ အဆက္ဆက္ ဘယ္ေတာ့မွ တိမ္ေကာမသြားတဲ့ ႏိုင္ငံအေရး၊ လူထုအေရးနဲ႔ ေက်ာင္းသား အေရး ကို ၾကည့္တဲ့ ေက်ာင္းသား မ်ိဳးဆက္ေတြကလည္း ရွိေနတာမို႔လို႔ ေက်ာင္းထဲမွာ လက္ကမ္း စာေစာင္ ျဖန္႔တာ နံရံမွာ စာကပ္တာေတြ လို ေက်ာင္း တြင္း လႈပ္ရွားမႈေတြကလည္း ရွိေနတာပါပဲ။ အာဏာပိုင္ ေတြဘက္က ေက်ာင္းပညာေရးေတြကို တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳး ေအာင္ လုပ္မေပးတဲ့အျပင္ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရး ေတြမွာ ပိုပိုျပီး ဆံုးရႈံးလာတာကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုခြင့္လည္း မရွိတာ ေၾကာင့္ ၁၉၉၆မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြမွာ မေက်နပ္သံေတြ ပို ၾကားလာရပါတယ္။

ကမၻာနဲ႔ အ၀ွမ္းမွာ တကၠသိုလ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းထဲမွာ ဆရာဆရာမနဲ႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားက သင္ခန္းစာေတြ ကို ေဆြးေႏြးျပီး အတူတူ အေျဖရွာၾက၊ စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ေတြ ရွာဖတ္ျပီး သုေတသန ေတြ လုပ္ၾကရတဲ့ စနစ္ မ်ဳိးနဲ႔ ေက်ာင္းသား နဲ႔ ဆရာ အတူ ပူးေပါင္းျပီး ၾကိဳးစားေနၾကရတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ဆရာ ဆရာမ ေရွ႕ကေန သင္သြားသမွ်ကို ျငိမ္ျငိမ္ေလး နားေထာင္ မွတ္စု လိုက္ေရးျပီး အလြတ္က်က္ စာေမးပြဲေျဖရတဲ့ ပံုစံေသနဲ႔ သြားေနၾကရ တုန္းပါ။ ဆရာဆရာမ ကလည္း ေက်ာက္သင္ပုန္းမွာ ေျမျဖဴနဲ႔ ေရးျပီး စာသင္တဲ့ စနစ္ကိုပဲ သံုးေနၾကရတုန္းပါ။ စာသင္သားကိုယ္တိုင္ သုေတသန စာတမ္း၊ ေလ့လာခ်က္ စာတမ္း မ်ဳိးေတြ မလုပ္ၾကရေတာ့ စာၾကည့္တိုက္လည္း မသြားျဖစ္ ၾကေတာ့ ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဘြဲ႔တစ္ခု သာရသြားျပီး စာၾကည့္တိုက္ ဘယ္မွာ ရွိမွန္းေတာင္မသိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါတယ္။

(ဒီလို စာၾကည့္တိုက္မ်ိဳး ျမန္မာျပည္မွာ မရွိပါ)

ေနာက္ထပ္ဆိုး၀ါးတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ေတြမွာလည္း စာအုပ္စာတမ္း ျပည့္ျပည့္စုံစံု လံုလံု ေလာက္ေလာက္ မရွိ ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ တိုင္းလည္း စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ငွားခြင့္ မရပါဘူး။ အခု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အထိ တကၠသိုလ္တိုင္းမွာ စာၾကည့္တိုက္ေတြက သာမန္ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အိမ္ကို စာအုပ္ ေပး မငွားပါဘူး။ ဂုဏ္ထူးတန္း မဟာတန္းေတြပဲ ငွားလို႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုးက ထိုင္းႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ေတြမွာ ကြန္ပ်ဴ တာ နဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ကို အဓိကသံုးတဲ့ ပညာေရးပံုစံကို အၾကီးအက်ယ္ အားေပးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ေတာင္ ေက်ာင္းသားတိုင္း အလံုအေလာက္ သံုးခြင့္ မရပါဘူး။ အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ေတြကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုေပးမယ့္သူလည္း မရွိပါဘူး။

တကယ္ေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေအာင္ ဘက္စံုက ပံ့ပိုး ကူညီခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဆရာကလည္း ဆရာအခြင့္အေရး ေက်ာင္းသား ကလည္း ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရး ေတြကို ခံစားခြင့္ရၾကမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းေတြမွာ ဘယ္လို ဆူပူ ေတာင္းဆိုမႈမ်ိဳးမွ ရွိလာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါမွ လည္း တည္ျငိမ္ျပီး ေခတ္မီ တိုးတက္တဲ့ ပညာေရးေလာကကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း