အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဘက္ဘက္က ဆုတ္ယုတ္ေနရတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္း ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ ကိုယ္တိုင္က စစ္မွန္တဲ့ ပညာေရး ရထားတာမ်ိဳး မရွိတဲ့အျပင္ တကယ့္ ပညာရွင္၊ ပညာရွိေတြကိုလည္း ေနရာေပး အသံုးခ် ျခင္း မရွိလို႔ပဲလို႔ ေျပာႏို္င္ပါတယ္။ ဒါဟာ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ အမ်ိဳးသား ပညာေရးစနစ္ (National Education System)မွာ အားနည္းေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္ဆိုတာက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အစိုးရက ဦးေဆာင္ျပီး ကိုယ့္ႏို္င္ငံသားေတြကို တတ္သင့္ တတ္အပ္တဲ့ ပညာေတြ ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ စနစ္ပါ။ ႏို္င္ငံတႏို္င္ငံ ထူေထာင္ေရးမွာ အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္က ဘယ္ေလာက္ အေရးပါတယ္ဆိုတာကို ေျပာရရင္ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အထင္အရွားရွိခဲ့တဲ့ ပရပ္ရွား ေက်ာင္းဆရာ ေတြရဲ႕ ေအာင္ပြဲလို႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ Victory of Prussians school masters ဆိုတဲ့ တိုက္ပြဲရလဒ္ကို သက္ေသျပျပီိး ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီတိုက္ပြဲက ၁၈ရာစုအေစာပိုင္းကာလမွာ ပရပ္ရွားက ျပင္သစ္ကို အႏို္င္ရခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲပါ၊

တခ်ိန္တုန္းက ပရပ္ရွားႏိုင္ငံဆိုတာဟာ အခု ဂ်ာမနီႏို္င္ငံပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက ပရပ္ရွားႏို္္င္ငံကို ၁၇၁၃ခုႏွစ္ကေန ၁၇၄၀ခုႏွစ္ထိ အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ Fredrick William ဘုရင္ဟာ သူ႔လက္ထက္မွာ စစ္တပ္အင္အား၊ စီးပြားေရး အင္အားေတာင့္တင္းခိုင္မာေအာင္ လုပ္ႏို္င္ခဲ့ရံုသာမကဘဲ ၁၇၁၇ ခုႏွစ္က စျပီးေတာ့ ပရပ္ရွားႏို္င္ငံ ပညာေရးကို အမိ်ဳးသား ပညာေရးအျဖစ္ ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ အခ်ိန္မွာတုန္းကေတာ့ အားေကာင္း တဲ့ ပညာေရး ျဖစ္မလာေသးပါဘူး။

ျပင္သစ္ဘုရင္နပိုလီယံလက္ထက္ ၁၈၀၆ခုႏွစ္မွာေတာ့ ပရပ္ရွားနဲ႔ ျပင္သစ္တို႔ စစ္ျဖစ္ျပီး ေယနားျမိဳ႕ (Jena) စစ္ပြဲမွာ ပရပ္ရွားေတြ စစ္ရႈံးပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲကို Disaster of Jena လို႔ ပရပ္ရွားေတြက ေခၚၾကပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲမွာ သူတို႔ ဥာဏ္ပညာနည္းလို႔ ရႈံးရတယ္လို႔ ပရပ္ရွားေတြက ယူဆၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ တႏို္င္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ပညာတတ္ဖို႔ လိုျပီလို႔ ဆံုးျဖတ္ျပီး ပရပ္ရွားေတြဟာ အမ်ိဳးသားပညာေရးကို အားသြန္ခြန္စိုက္တည္ေဆာက္ေတာ့တာပါပဲ။

အဲလိုနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း၆၄ႏွစ္အၾကာ တတိယနပိုလီယံလက္ထက္မွာ ျပင္သစ္နဲ႔ ပရပ္ရွားတို႔ စစ္ပြဲ ထပ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဆီဒန္းျမိဳ႕တိုက္ပြဲမွာ ပရပ္ရွားက အႏုိင္ရသြားပါေတာ့တယ္။ ျပင္သစ္ရဲ႕ တတိယေျမာက္ နပိုလီယံဘုရင္က လက္နက္ခ်လိုက္ရပါတယ္။ အဲဒီ ေအာင္ပြဲကို Victory of Prussians school masters လို႔ေခၚတာပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ပရပ္ရွားေတြက သူတို႔ စစ္ႏို္င္ရတာ ပညာဥာဏ္ ေၾကာင့္ပဲလို႔ ပိုလက္ခံသြားျပီး ပညာေရးျပဳျပင္တည္ေဆာက္မႈေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ေတာ့တာပါပဲ။ ပညာေရးရဲ႕ အေရးပါမႈကို ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးေတြက အဲဒီ ၁၉ရာစု အေစာပိုင္းကာလကတည္းက သိခဲ့ျပီလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္ကို စခဲ့တာ ဂ်ာမနီႏို္င္ငံလို႔ေတာင္ ဆိုႏို္င္ပါတယ္။ ခုဆိုရင္ေတာ့ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံဟာ ဥေရာပမွာ ထိပ္တန္းေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေနရာယူလာႏို္င္တာ ေတြ႔ေနရျပီ ျဖစ္ပါ တယ္။

ဒီကေန႔ ေအာင္ျမင္မႈအရာမွာ ထိပ္ပိုင္းကပဲ ရွိေနတဲ့ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံဟာလည္း အမ်ိဳးသားပညာေရးကို တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ႏို္င္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားပညာေရးတည္ေဆာက္ပံုကေတာ့ အစိုးရက ပညာေရးကို ဦးေဆာင္တယ္ ဆိုေပမဲ့ အစိုးရက ပညာေရးအတြက္ အေျခခံမူ၀ါဒနဲ႔ သင္ရိုးအညႊန္းေဘာင္ ေတြေလာက္ကိုပဲ သတ္မွတ္ေပးပါတယ္။ သင္ရိုးအေသးစိတ္နဲ႔ သင္ၾကားနည္း စနစ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာေဒသအလိုက္ ျမိဳ႔႕အလိုက္ ေက်ာင္းအလိုက္ ပညာေရးပညာရွင္ေတြက သင့္ေတာ္သလို ေရးဆြဲ ရပါတယ္။ အစိုးရက ပညာေရးစနစ္ကို ကူညီပံ့ပိုး ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ အေနအထားမွာပဲ ေနျပီးေတာ့ ပညာရွင္ေတြကိုသာ ဦးေဆာင္လုပ္ပိုင္ခြင့္အျပည့္ ေပးထားတဲ့ သေဘာပါပဲ။

အဲဒီအခါမွာ ေဒသအလိုက္ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြက ျပ႒ာန္းစာေတြကို သူ႔ထက္ငါ ေကာင္းသထက္ ေကာင္းေအာင္ အျပိဳင္အဆိုင္ ေရးဆြဲ သင္ၾကားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ၊ ပညာေရးကို ေကာင္းသထက္ ေကာင္းေအာင္ တြန္းအားေပးသလိုလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံဟာ ပညာေရးအရာမွာ ေနာက္က် မက်န္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္၊ သင္ရိုးေတြမွာ ေဒသအလိုက္ လိုအပ္ခ်က္(Local needs)ေတြကို ထည့္သင္ခြင့္ ရတာေၾကာင့္လည္း ေက်ာင္းသားေတြဟာ အေျခခံပညာေရးကတည္းက ကိုယ့္ႏို္င္ငံ ကိုယ့္ေဒသ ရဲ႕ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိခြင့္ရသြားျပီး အထက္တန္း ပညာေရး ေရာက္တဲ့ အခါ ကိုယ့္ေဒသအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္သင္ၾကားခြင့္ ရသြားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ တကယ္လိုအပ္တဲ့ အေရးပါတဲ့ ေက်ာင္းပညာေရးပံုစံပါပဲ။ အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္ေကာင္းတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏို္င္ငံမွာကေတာ့ ပညာေရးကို အစိုးရကသာ လံုး၀ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပါတယ္။ အေျခခံပညာကေန စျပီး တကၠသိုလ္ပညာေရးအထိ အစိုးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာသာ ရွိေနပါတယ္။ ပညာေရးအာဏာပိုင္ ေတြမွာ ဘာလုပ္ပိုင္ခြင့္မွ မရွိတဲ့အျပင္ ျပ႒ာန္းစာေတြထဲမွာ အစိုးရက ၀ါဒျဖန္႔တဲ့ အေၾကာင္းအရာမွား ေတြကို ထည့္သင္တာမ်ိဳးဟာလည္း ပညာေရးစနစ္နဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင၊္ ကိုယ့္ႏို္င္ငံရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို သင္ခြင့္မရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ေနာင္အနာဂတ္မွာ တိုင္းျပည္ကို ထူေထာင္ရမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ကိုယ့္ႏို္င္ငံရဲ႕ တကယ့္လိုအပ္ခ်က္ေတြကို မသိတဲ့ သူေတြအျဖစ္နဲ႔ ၾကီးျပင္းသြားၾကရပါတယ္။ ဒါဟာ အနာဂတ္ႏို္င္ငံ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ေတာ့ ေပ်ာ့ကြက္ ဟာကြက္ၾကီး တခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အခု ကမၻာမွာ တိုးတက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ႏို္င္ငံတိုင္းဟာ သူတို႔ႏို္င္ငံအတြက္ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ သင့္ေလ်ာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ကို တည္ေဆာက္ျပီး တႏို္င္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ပညာတတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ မႈေတြေၾကာင့္သာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာဥာဏ္ျမင့္မားတဲ့ အစိုးရနဲ႔ ပညာေကာင္းကို ရထားတဲ့ ႏို္င္ငံသားေတြကသာ ကိုယ့္ႏို္င္ငံကို ေအာင္ျမင္ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံတႏို္င္ငံအျဖစ္ ေရရွည္ တည္ေဆာက္ႏို္င္ ထိန္းသိမ္းႏို္င္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ၊ ကမၻာတ၀ွမ္းက တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ ပညာရွင္ေတြကို အလုအယက္ ေမြးျမဴေနၾကတာပါ။ တေန႔ထက္တေန႔၊ တိုးတက္သထက္ တိုးတက္တဲ့ သင္ရိုးေတြ၊ သင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ ပညာရွင္ ဆရာ ဆရာမ ေတြကို သံုးျပီး ေခတ္မီပညာေရးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေပးေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ၊ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ ကိုယ့္ႏို္င္ငံကို ခိုင္မာတဲ့ ႏို္င္ငံတခုအျဖစ္ ေရရွည္ တည္တံ့ႏိုင္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေနတာလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း(၂၀၀၇)