Friday, November 23, 2007

Peace Education

ဒီေန႔ေခတ္ ကမၻာၾကီးမွာ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ ထြန္းကားလာတာနဲ႔အမွ် အေကာင္း ဘက္က ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈေတြနဲ႔အတူ အဆိုးဘက္မွာလည္း တိုးတက္လာတာ ေတြ ရွိပါတယ္။ အဆိုးဘက္ဆီ ဦးတည္တဲ့ တိုးတက္မႈမွာ အၾကမ္းဘက္၀ါဒ ပါလာရင္ေတာ့ ကမၻာၾကီးရဲ႕ အနာဂတ္က စိုးရိမ္စရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လည္း ပညာေရးပညာရွင္အမ်ားစုက ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပညာေရး (Peace Education) ပံုစံကို ျပင္ဆင္လာ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ကေလးေတြဆိုတာက ေက်ာင္းတက္တဲ့အရြယ္မွာ သူတို႔၀န္းက်င္က ျမင္ျမင္သမွ်ကို ေလ့လာ မွတ္ယူပါတယ္၊ အတုယူျပီး လိုက္လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာသင္ယူတဲ့အရြယ္မွာ ကေလးေတြရဲ ပညာေရးထဲမွာ ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းေအာင္၊ စိတ္ေနသေဘာထား ေကာင္းမြန္ေအာင္ လမ္းၫႊန္ႏို္င္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ထည့္သင္ေပးၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘီစီ-၃၈၄မွာေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ ဂရိအေတြးအေခၚပညာရွင္ ၾကီး Aristotle ကလည္း ပညာေရးဆိုတာက လူသားေတြရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကို ပ်ိဳးေထာင္ေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲသလိုပဲ ႏိုဗယ္ဆုရွင္ ျဗိတိသွ် အေတြးေအခၚပညာရွင္ Bertrand Russell ကလည္း ပညာေရးဟာ ကမၻာကို ဖြင့္လွစ္မယ့္ ေသာ့တေခ်ာင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ အနာဂတ္ကမၻာမွာ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးထဲမွာ လူသားအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးေရး၊ ကိုယ္ခ်င္းစာ သည္းခံတတ္လာေစေရးနဲ႔ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံတတ္ေစ ေရးကို ဦးတည္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ထည့္ေပးထားရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ ပညာေရးထဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္တဲ့၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္တတ္ေစေရးကို ဦးတည္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ထည့္ေပးထားတာေၾကာင့္ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါ သူတို႔ေတြဟာ ပဋိပကၡနည္းတဲ့၊ ေအးခ်မ္း တည္ျငိမ္တဲ့ လူ႔အသိုင္း၀ိုင္းကို ဖန္တီးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏၵိယက ပညာေရးပညာွင္ Muttart ကေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပညာေရးပံုစံကို တည္ေဆာက္မယ္ ဆိုရင္ စိတ္ႏွလံုးထဲမွာရွိေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစႏို္င္တဲ့ အတားအဆီးမွန္သမွ်ကို စြန္႔လႊတ္ရမယ္၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႔ လိင္အဆင့္အတန္းခြဲတဲ့ သေဘာထားေတြကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ရ မယ္လို႔ ၁၉၈၇ခုႏွစ္ကတည္းက အၾကံေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တရားမွ်တေရးဆီ ဦးတည္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသေသခ်ာခ်ာ ျပင္ဆင္ ျပဳစု တည္ေဆာက္ထားတဲ့ Peace Education ဟာ ကေလးေတြကို အုပ္စုအဖြဲ႔နဲ႔ အလုပ္လုပ္ကိုင္တတ္ေစပါတယ္ ရန္လိုစိတ္၊ ေဒါသစိတ္ေတြ နည္းပါးေစပါတယ္ ဒီမိုကေရစီနည္းက်က် ေနထိုင္တတ္ေစပါတယ္ အဲဒီအျပင္ ဖက္ဒရယ္နည္းက်က် လူမ်ိဳးစံု အတူယွဥ္တြဲေနထို္င္နည္းကိုပါ သိနားလည္လာႏို္င္ပါတယ္။ အေသြးအေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ကြဲျပားတဲ့ လူေတြကို အဖြဲ႔အစည္းတခုထဲမွာ မိသားစု ပံုစံနဲ႔ အတူတူ ေနထိုင္နည္းကိုလည္း တတ္ေျမာက္သြားေစပါတယ္။ ဒါဟာ အနာဂတ္ကမၻာရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမ်ားၾကီး အေထာက္အကူျပဳႏို္င္တဲ့ ပညာေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေထာင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းက တိုင္းရင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္း ညီၫြတ္မွ ရင္းႏွီးေသြးစည္းမွပဲ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တရားမွ်တမႈကို တည္ေဆာက္ႏို္င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ ဘာသာစကား ျပႆနာပါပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဘာသာစကားခ်င္း နီးစပ္ရင္းႏွီးမွပဲ ယဥ္ေက်းမႈနီးစပ္ျပီးအထင္လြဲမွားေနမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ အစိုးရ အဆက္ဆက္ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္တာကိုခံခဲ့ၾကရတဲ့ ဗမာအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး အမွန္တကယ္ စည္းလံုး ညီၫြတ္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ ဘာသာစကားဖလွယ္ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈဖလွယ္ေရးေတြဟာ အဓိကက်တဲ့ ေျဖရွင္းရမယ့္ ပညာေရးထဲက ကိစၥေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ- ကရင္ျပည္နယ္က ေက်ာင္းေတြမွာ ျမန္မာစာကို သင္ရသလိုပဲ၊ မိခင္ဘာသာ စကားျဖစ္တဲ့ ကရင္စာ၊ ကရင္ဘာသာစကားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအျပင္၊ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ မြန္ဘာသာစကား၊ မြန္စာ၊ မြန္ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုပါ သင္ၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျဖစ္ႏို္င္ရင္ ေဒသအလိုက္ လိုအပ္ခ်က္ အေနနဲ႔ အနီးဆံုး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ထိုင္း၊ အိႏၵိယ၊ တရုတ္ႏို္င္ငံေတြရဲ ဘာသာစကားေတြကိုေတာင္ သင္ၾကားသင့္တာပါ။ ဒါမွပဲ အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္မႈ ပိုရလာႏိုင္တဲ့အတြက္ အက်ိဳးစီးပြား စပ္တူ လုပ္ငန္းေတြကို အလြယ္တကူ လုပ္ကိုင္လာႏိုင္မွာ ျဖစ္သလိုပဲ တျခားေသာ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ကာကြယ္ျပီးသားလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စကၤာပူႏိုင္ငံဟာ အတုယူစရာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါကလည္း Peace Education ပံုစံကို ဦးတည္တာျဖစ္သလို အနာဂတ္ကမၻာကို ဖြင့္လွစ္မယ့္ ေသာ့တစ္ေခ်ာင္း ကို ဖန္တီးလိုက္တာလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္

ေမျငိမ္း
၂၀၀၇။

No comments:

Building Knowledge Economies စာတမ္း(၅)

ကမာၻ႔ဘဏ္ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းပါ Building Knowledge Economies ပညာေရးဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္ မ...