ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ဖို႔

ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားမွာ အေျခခံပညာေရးျဖစ္တဲ့ မူလတန္းက စျပီး အဆင့္ျမင့္ အထက္တန္းေတြအထိ သင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြ သင္ရိုးေတြ သင္ခန္းစာေတြဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ တိုးတက္ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ေခတ္ကို အမီ လိုက္ျပီး ဆန္းသစ္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဲ့ဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်ာင္းေတြမွာေတာ့ ကေလးေတြဟာ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားမွာကတည္းက ျပဌာန္းထားတဲ့ သင္ရိုးေတြကိုပဲ ခုခ်ိန္ထိ သင္ေနၾကရတုန္း ျဖစ္ပါ တယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဟာ သိပ္ကို ေနာက္က်ေနတာမို႔လို႔ အေနာက္ႏို္င္ငံမ်ား၊ ဥေရာပႏို္င္ငံမ်ား၊ စကင္ဒီေနဗီးယန္းႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ေတြနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ယွဥ္ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏို္င္ငံ ပညာေရးကို ေ၀ဖန္သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ဖို႔ အသင့္ေတာ္ဆံုးဟာ ထိုင္းႏို္င္ငံနဲ႔ စကၤာပူႏို္င္ငံတို႔ရဲ႔ ပညာေရးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ထိုင္းႏို္င္ငံဟာ အနီးဆံုးႏို္င္ငံျဖစ္ျပီး ေရေျမသဘာ၀၊ ဘာသာေရး နဲ႔ စာေပယဥ္ေက်းမႈေတြမွာလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား တူတဲ့အတြက္၊ ထိုင္းႏို္င္ငံရဲ႕ ပညာေရး ပံုစံဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံ အေနနဲ႔ နည္းမွီ အတုယူစရာ ျဖစ္ႏို္င္ပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး အယူသည္းတဲ့ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပမဲ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လႊမ္းျခံဳမႈကိုေတာ့ လက္ခံရမွန္း ေကာင္းေကာင္းသိတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ပညာေရးစနစ္ကို ကမၻာ့အဆင့္မီေအာင္ တဟုန္ထိုး လိုက္ပါ ျပဳျပင္ေနပါတယ္။ အဲလို ျပဳျပင္ရာမွာလည္း မူလတန္းကေနစျပီး တကၠသိုလ္အဆင့္ထိကို ျပိဳင္တူ ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ စနစ္ေဟာင္း သင္ခန္းစာေဟာင္း ေတြကို စြဲစြဲလန္းလန္း ဖက္တြယ္မထားဘဲ စြန္႔ပစ္သင့္တာေတြ စြန္႔ပစ္၊ လဲလွယ္သင့္တာေတြကို လဲလွယ္၊ ျပဳျပင္သင့္တာေတြကို ျပဳျပင္ ေနပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံပညာေရးထဲမွာ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာေတြနဲ႔အတူ တိုးတက္တဲ့ သိပၸံပညာနဲ႔ ကမၻာၾကီးအေၾကာင္းေတြ၊ အိုင္တီ နည္းပညာေတြကိုပါ ထည့္သြင္းျပီး သင္ၾကား ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထိုင္းႏို္င္ငံရဲ႕ ေက်ာင္းဖြင့္ရက္ေတြမွာဆိုရင္ ကေလးတိုင္းကို ေက်ာင္းသြားဖို႔အတြက္ တက္ၾကြေပ်ာ္ရႊင္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းႏို္င္ငံရဲ႔ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေတြမွာ စာသင္ခန္းေတြကို Thinking Classroom အျဖစ္ အေကာင္အထည္ ေဖၚေနတာမို႔ ေက်ာင္းေတြဟာ ကေလးေတြအတြက္ ေၾကာက္စရာ စိတ္ညစ္စရာေကာင္းတဲ့ အေဆာက္အဦးတခု ျဖစ္မေန ေတာ့ပါဘူး။ ကေလးေတြဟာ မူလတန္းၾကိဳ ကတည္းက ကဗ်ာေတြဆိုရင္း၊ ပန္းခ်ီေတြဆြဲရင္း၊ အတူတူ ကစားၾက ရင္းနဲ႔ ေက်ာင္းစာေတြနဲ႔အတူ ပတ္၀န္းက်င္ ဘာသာရပ္ နဲ႔ လူမႈေရးဘာသာရပ္ကိုပါ သင္ယူျပီးသား ျဖစ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းေတြက အခမဲ့ေပးတဲ့ ပုံဆြဲစာအုပ္ေတြ သင္ခန္းစာစာအုပ္ေတြဟာ ေရာင္စံုအရုပ္ေတြ ေဖာင္းၾကြ ရုပ္ပံုေတြနဲ႔ စိတ္၀င္ စားေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏို္င္လွပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ သူတို႔စာအုပ္ေလးေတြကို တျမတ္တႏိုးနဲ႔ တကိုင္ကိုင္ ရွိၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ကေလးေတြအနားမွာ ရွိေနက် ေၾကာင္ကေလး ေခြးကေလး သမင္ေလးနဲ႔ ေရႊငါးေလးေတြဟာ ဖတ္စာအုပ္ထဲ မွာလည္း အျပင္က အေရာင္အတိုင္း အေသြးအေမြးအတိုင္း ရွိေနတာမို႔ သူတို႔အတြက္ တိရစၧာန္အေၾကာင္း သင္ခန္းစာဟာ ေပ်ာ္စရာပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အဲဒီထဲက ရွားပါးတဲ့ အေကာင္ကေလးေတြကို အျပင္မွာ ေသခ်ာျမင္ရဖို႔ ကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ တိရစၧာန္ရံုကိုလည္း သြားၾကရတာပါ။ အေရာင္ေတြကို သင္ေတာ့ လည္း ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာ သဘာ၀အေရာင္အတိုင္း ေနလံုးနီနီ၊ ပန္းသီးနီနီ၊ လိမ္ေမာ္သီးအေရာင္ ႏွင္းဆီပန္း အေရာင္၊ ေနၾကာပန္းရဲ႕အ၀ါေရာင္ေတြကို ေတြ႔ရတာမို႔ ကေလးေတြဟာ မူလတန္းၾကိဳမွာကတည္းက သူတို႔ရဲ႔ ဖတ္စာအုပ္နဲ႔ သူတို႔ဆြဲတဲ့ ပန္းခ်ီေဆးေရာင္ေတြဆီကေန အေရာင္သင္ခန္းစာကို သင္ျပီးသား ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ အဲဒါဟာ ထိုင္းႏို္င္ငံ တႏို္င္ငံလံုးက မူလတန္းကေလးတိုင္း အယုတ္အလတ္ အျမတ္မေရြး ရေနတဲ့ အခြင့္အေရး ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊

ျမန္မာႏို္င္ငံမွာကေတာ့ ဒီလို အခြင့္အေရးမ်ိဳးကို ပိုက္ဆံမ်ားမ်ား ေပးရ တဲ့ ပုဂၢလိကပိုင္ မူၾကိဳ ေက်ာင္းတခ်ိဳ႕က ကေလးေတြေလာက္သာ ရႏိုင္ၾကတာပါ။ အစိုးရေက်ာင္းေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ စာေတြကို ညိဳညစ္ညစ္္ ေနာက္က်ိက်ိ အေရာင္နဲ႔ စာရြက္ေတြေပၚမွာ မင္ေရာင္ ေကာင္းေကာင္းမထင္တဲ့ အနက္ေရာင္ ပံုႏွိပ္ စာလံုး ေတြနဲ႔ ရိုက္ႏွိပ္ ထားတာမ်ိဳးပဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲဒီီ စိတ္၀င္စားစရာ လံုး၀ မရွိတဲ့ ဖတ္စာအုပ္ ကိုေတာင္မွပဲ ပိုက္ဆံေပး ၀ယ္တာေတာင္ ကေလးတိုင္း မရႏိုင္တဲ့အတြက္ မဲစနစ္နဲ႔ ၀ယ္ယူရပါတယ္။ ဖတ္စာအုပ္ရဲ႕ အဖံုးဟာလည္း အညံ့စားျဖစ္ရတဲ့အထဲ အျဖဴညစ္ညစ္ ေပၚမွာ အရုပ္ မပါ ပံုမပါဘဲ စာလံုးေတြ ခ်ည္းသာ ရိုက္ႏွိပ္ထားတာမို႔ ကေလးေတြရဲ႕ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ဖို႔အေရးကို လံုးလံုး ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေပးမႈ မရွိတာ ေပၚလြင္လွပါတယ္။

သင္ခန္းစာေတြကို အျဖဴအမည္းနဲ႔သာ ပံုႏွိပ္ထားတာမို႔ အ၀ါေရာင္ အနီေရာင္ အျပာေရာင္ လို႔ ေရးထားလည္း ကေလးေတြခမ်ာ ဘာမွမကြဲတဲ့ အနက္ေရာင္ကိုပဲ ေတြ႔ေနရတာပါ။ လိမ္ေမာ္သီးဆိုတဲ့ ပံုေအာက္မွာ လိမ္ေမာ္ေရာင္လို႔ စာေရး ထားေပမဲ့၊ တကယ္ ျမင္ေနရ တာကေတာ့ စာရြက္ရဲ႔ ညစ္တစ္တစ္ အေရာင္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ကေလးေတြရဲ႔ ပညာေရးထဲမွာ အေရးၾကီးလွတဲ့ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေလာက္ကိုေတာင္ ဂရုစိုက္ ျဖည့္ဆည္း မေပးတာ ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးေတြခမ်ာမွာ သူတို႔အနားမွာ နီးနီးေလး ရွိေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာေတြကိုေတာင္မွပဲ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခြင့္ မရႏို္င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ တကူးတကၾကီး က်က္မွတ္ ေနၾကရပါတယ္။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ ကေလးေတြခမ်ာ ေက်ာင္းခန္း က်ဥ္းက်ဥ္း ေလးေတြထဲမွာ က်ပ္က်ပ္သိပ္သိပ္ ထိုင္ရင္း၊ တခ်ိဳ႕ကေလးမ်ား ခမ်ာမွာေတာ့ ေက်ာင္းရယ္လို႔ ေခၚေလာက္စရာ မရွိတဲ့ ေနရာတခုကိုပဲ ေက်ာင္းအျဖစ္သတ္မွတ္ရင္း ဆင္းဆင္းရဲရဲ စာသင္ေနၾကရတာပါ၊။

ပိုဆိုးတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ စီးပြားေရး ခၽြတ္ျခံဳက်ေနတာမို႔ မိဘရဲ႕ အေျခအေနေပၚ မူတည္ျပီး ကေလးေတြ ဟာ ပန္းသီး စပ်စ္သီးမွ မျမင္ဖူး၊ တိရစၧာန္ရံု မသြားဖူး၊ ကစားကြင္း မွာေတာင္မွ မကစားဖူးတဲ့ ကေလးေတြသာ မ်ားတာမို႔ ပတ္၀န္းက်င္ ဆီကေန အလြယ္တကူ သင္ယူ မွတ္မိသြားရမယ့္ သင္ခန္းစာေတြ ကို အလြတ္ က်က္မွတ္ေနၾက ရတာပါပဲ။

ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ မူလတန္းေက်ာင္းေတြဟာ က်ယ္ေျပာတဲ့ ကစားကြင္းနဲ႔၊ အလွစိုက္ ပန္းပင္ေတြနဲ႔၊ အေပ်ာ္စီးဒါန္း ေတြ၊ ဆီးေဆာစတဲ့ ကစားစရာေတြနဲ႔၊ စာသင္ခန္းထဲမွာေတာ့ နံရံေတြေပၚမွာ ကေလးေတြဆြဲထားတဲ့ ပန္းခ်ီပံု ေတြ ကပ္ထားပါတယ္။ ကေလးအစီအစဥ္ ေတြၾကည့္ဖို႔ ရုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႔ ဗြီစီဒီစက္ရွိပါတယ္။ ရုပ္ျမင္သံၾကားက ျပေနတဲ့ ကဗ်ာေတြ သီခ်င္းေတြကို ကေလးေတြက ၀ိုင္းေအာ္ဆို ေနၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ အေၾကာင္း သင္ရင္း ကေလးေတြက သူတို႔သိတဲ့ အပင္ေတြ အသီးေတြ ပန္းေတြ တိရစၧာန္ေလးေတြအေၾကာင္း တစ္ေယာက္စီ ေျပာရင္း၊ ဆရာမက ပန္းခ်ီရုပ္ပံုေတြနဲ႔ ကူရွင္းျပရင္း ကေလးေတြက ဦးေဆာင္သြားတဲ့ သင္ၾကားေရးဟာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းလွျပီး ကေလးေတြအဖို႔လည္း တကူးတက က်က္စရာမလိုဘဲ မွတ္မိ သြားပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ပဲ ထိုင္းႏို္င္ငံက ကေလးေတြက ေက်ာင္းတက္ဖို႔ကို တက္ၾကြ ေပ်ာ္ရႊင္ ေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာလည္း "ကေလးတိုင္း ေက်ာင္းေနေပ်ာ္၍ စာေတာ္ရမည္" ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဲ့ ေဆာင္ပုဒ္အတိုင္း အေကာင္အထည္ေပၚဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ႏို္င္ငံေတာ္ အၾကီးအကဲ မ်ားရဲ႔႕ ေစတနာဆိုတာအေပၚမွာသာ အမ်ားၾကီး မူတည္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း (၂၀၀၇)